Dồn dập phát hành cổ phiếu để trả cổ tức, ngân hàng gia tăng bộ đệm rủi ro

Tính từ đầu năm, các ngân hàng đã phát hành tổng cộng gần 1,7 tỷ cổ phiếu mới để trả cổ tức, cổ phiếu thưởng cho cổ đông. Trong khi số cổ phiếu chuẩn bị phát hành hiện lên tới hơn 3 tỷ đơn vị.

Ngân hàng dồn dập thông báo chia cổ tức

Trong tuần này, Vietcombank và SHB chốt danh sách cổ đông để trả cổ tức. Cụ thể, Vietcombank sẽ phát hành gần 856,6 triệu cổ phiếu để trả cổ tức theo tỷ lệ 18,1%. Ngoài ra, Vietcombank cũng đang triển khai kế hoạch trả cổ tức bằng cổ phiếu từ lợi nhuận của năm 2021 và lợi nhuận lũy kế còn lại đến trước năm 2018, qua đó tăng vốn thêm khoảng 27.000 tỷ đồng.

Ngày 25/7, SHB sẽ chốt danh sách cổ đông để trả cổ tức năm 2022 bằng cổ phiếu với tỷ lệ 18%. Sau khi hoàn thành việc chi trả cổ tức, vốn điều lệ của SHB sẽ tăng thêm hơn 5.520 tỷ đồng, lên mức 36.194 tỷ đồng.

LPBank cũng cho biết sẽ chốt danh sách cổ đông vào ngày 23/8/2023 để phát hành hơn 328,5 triệu cổ phiếu trả cổ tức với tỷ lệ 19% (cổ đông sở hữu 100 cổ phiếu được nhận 19 cổ phiếu). Sau khi hoàn thành việc phát hành cổ phiếu, ngân hàng sẽ tăng vốn điều lệ thêm 3.285 tỷ đồng.

Trong khi đó, Eximbank cũng dự kiến hoàn thành việc trả cổ tức bằng cổ phiếu theo tỷ lệ 18% trước ngày 30/10.

Trước đó, nhiều ngân hàng cũng đã chốt danh sách cổ đông để trả cổ tức như: HDBank, MB, ACB, VIB, TPBank…

Việc trả cổ tức bằng cổ phiếu, theo đánh giá của giới chuyên gia, sẽ giúp ngân hàng tăng được vốn điều lệ, có nguồn vốn bổ sung cho hoạt động kinh doanh. Điển hình như với Vietcombank sau khi phát hành gần 856,6 triệu cổ phiếu để trả cổ tức, vốn điều lệ của ngân hàng sẽ tăng thêm gần 8.566 tỷ đồng. Với mức vốn điều lệ sau khi phát hành cổ phiếu trả cổ tức dự kiến là 55.891 tỷ đồng, Vietcombank sẽ vượt VietinBank và BIDV để trở thành ngân hàng có vốn điều lệ lớn thứ hai hệ thống, chỉ sau VPBank.

Trên thực tế, khi đối chiếu với những chuyển động trên thị trường có thể thấy các kế hoạch tăng vốn của ngân hàng cũng góp phần tạo nên sóng tăng giá của cổ phiếu ngân hàng thời gian qua. Cụ thể, 6 tháng đầu năm 2023, ngành ngân hàng có một cổ phiếu tăng gần 68% (cổ phiếu PGB của PGBank). Một số cổ phiếu cũng tăng mạnh, như: TPB tăng 32,1%; BVB tăng 26,6%; SHB tăng 25,6%; TCB tăng 25,1%; VCB tăng 25%...

Đáng lưu ý, vốn hóa Vietcombank lập đỉnh mới đạt mốc 100.000 đồng/cổ phiếu, đưa vốn hóa ngân hàng vượt qua cả Deutsche Bank của Đức.

Các chuyên gia nhận định, trong năm nay, tăng trưởng lợi nhuận của ngành ngân hàng sẽ giảm tốc do tăng trưởng tín dụng thấp, biên lãi thuần thu hẹp và nợ xấu tăng lên. Theo đó, các kế hoạch phát hành thêm, chia cổ tức để tăng vốn điều lệ, đặc biệt ở nhóm ngân hàng có vốn nhà nước chi phối, sẽ là những yếu tố tác động tới lợi nhuận của các ngân hàng trong thời gian tới.

Bộ đệm vốn ngân hàng sẽ được cải thiện

Năm 2023, Ngân hàng Nhà nước cho phép những ngân hàng được xếp hạng cao được chia cổ tức bằng tiền mặt chứ không yêu cầu trả cổ tức bằng cổ phiếu để tăng vốn hay dành nguồn lực để xử lý nợ xấu như thời kỳ dịch COVID-19 nữa. Dù vậy, chỉ có 6 ngân hàng thực hiện chia một phần cổ tức bằng tiền mặt, còn lại vẫn kiên định với chiến lược chia cổ tức toàn bộ bằng cổ phiếu, giữ lại lợi nhuận.

SHB cho biết lý do chọn không chia cổ tức bằng tiền mặt, giữ lại lợi nhuận và phát hành cổ phiếu để tăng vốn điều lệ là để nâng cao năng lực tài chính, đáp ứng tốt hơn các quy định về an toàn trong hoạt động ngân hàng, đầu tư cơ sở vật chất, số hóa, mở rộng quy mô cho vay và giữ chân nhân tài,... SeABank, OCB, và nhiều ngân hàng khác cũng có lý giải tương tự.

Các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh kinh tế khó khăn, tài sản ngân hàng đối diện với nhiều rủi ro, việc tăng vốn để củng cố bộ đệm dự phòng là điều cần thiết với các ngân hàng. Công ty chứng khoán VNDirect đánh giá, hệ số CAR tại các ngân hàng Việt Nam đã có những cải thiện tốt, tuy nhiên, “bộ đệm” vốn của các ngân hàng Việt còn tương đối thấp so với tiêu chuẩn quốc tế. Đặc biệt, CAR trung bình của ngành ngân hàng Việt Nam (các ngân hàng nhà nước khoảng 9,04%, ngân hàng thương mại cổ phần là 12,29%) thấp hơn tương đối nhiều so với ngân hàng trong khu vực (CAR bình quân của Indonesia là 22,6%; Philippines là 17,2%; Singapore là 17,1%; Thái Lan 19,6%; Malaysia 18,5%).

Vì thế, khối ngân hàng thương mại cổ phần tiếp tục đặt mục tiêu tỷ lệ CAR cao hơn nhờ sự chủ động trong quản lý vốn và tiếp cận gần hơn với các tiêu chuẩn Basel III để xây dựng cơ sở vốn vững chắc, thúc đẩy tăng trưởng cho vay.

Trong số hơn 20 ngân hàng đã thực hiện Basel II, một số ngân hàng hoàn thành Basel III như LPBank, VPBank, ACB, TPBank... và tất cả đều từ khối ngân hàng cổ phần, chưa có ngân hàng thương mại Nhà nước.

Còn theo nhận định của TS. Cấn Văn Lực và Nhóm chuyên gia Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV, hệ số CAR của các ngân hàng Việt cải thiện chậm và ở mức thấp so khu vực là một trong những thách thức trong năm 2023.

Trong khi các nước trong khu vực đã thực hiện áp dụng Basel III hoặc một phần của Basel III, các ngân hàng thương mại Việt Nam mới đang trong giai đoạn triển khai Basel II. Vì thế, việc tăng vốn luôn được các ngân hàng quan tâm và đẩy mạnh.

Về phía cổ đông, việc ngân hàng trả cổ tức bằng tiền mặt hay cổ phiếu đều được coi là thu nhập của nhà đầu tư. Theo quy định hiện hành, cổ tức bằng tiền mặt hoặc bằng cổ phiếu đều phải nộp 5% thuế thu nhập cá nhân. Đồng thời, giá cổ phiếu trên thị trường cũng sẽ bị điều chỉnh tương ứng với số cổ tức mà ngân hàng chi trả trên mỗi cổ phiếu.

Thanh Hoa