TP Hồ Chí Minh kỳ vọng sớm trở lại quỹ đạo phát triển và đột phá

Nhanh chóng đưa nghị quyết đi vào cuộc sống

Có thể khẳng định, Nghị quyết 98 quy định số lượng cơ chế, chính sách đặc thù lớn nhất từ trước đến nay được Quốc hội thông qua. Các lĩnh vực được áp dụng chính sách đặc thù gồm: Quản lý đầu tư; Tài chính, ngân sách; Đô thị và tài nguyên - môi trường; Ngành nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược vào thành phố; Quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; Tổ chức bộ máy chính quyền của TP Hồ Chí Minh; Tổ chức bộ máy chính quyền của TP Thủ Đức…

Theo Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi, Nghị quyết 98 được Quốc hội thông qua với nhiều cơ chế, chính sách mới tạo điều kiện cho TP Hồ Chí Minh khơi thông nguồn lực, tạo đà phát triển, khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh của thành phố để tương xứng với vị trí đầu tàu về kinh tế - xã hội của vùng Đông Nam Bộ và cả nước; Nghị quyết không chỉ gỡ rối những vướng mắc hiện nay TP đang gặp phải mà còn kiến tạo những động lực mới cho sự phát triển của TP trong thời gian tới…

Tại Nghị quyết 98, Quốc hội đã giao HĐND TP Hồ Chí Minh 14 nhiệm vụ. Trong đó, HĐND TP Hồ Chí Minh quyết định bố trí vốn đầu tư công để hỗ trợ giảm nghèo, giải quyết việc làm; Quy định quy mô tổng mức đầu tư tối thiểu của dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư trong lĩnh vực y tế, giáo dục đào tạo, thể thao, văn hóa; Ban hành danh mục dự án áp dụng loại hợp đồng xây dựng - vận hành - chuyển giao đối với dự án đầu tư xây dựng nâng cấp, mở rộng, hiện đại hóa công trình đường bộ hiện hữu.

TP Hồ Chí Minh được quyết định phí, lệ phí chưa được quy định trong danh mục phí, lệ phí ban hành kèm theo Luật Phí và lệ phí; Quy định đối tượng, điều kiện, trình tự, thủ tục, mức, thời gian hỗ trợ lãi suất đối với các dự án đầu tư được Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TP Hồ Chí Minh (HFIC) cho vay thuộc lĩnh vực ưu tiên phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn từ nguồn vốn đầu tư công của ngân sách TP.

HĐND TP Hồ Chí Minh cũng quyết định trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa dưới 500ha phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cấp có thẩm quyền quyết định; Có thẩm quyền quyết định sử dụng ngân sách địa phương để triển khai dự án đầu tư công độc lập nhằm thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các dự án đầu tư theo đồ án thiết kế đô thị riêng; Thực hiện tái định cư, tạo quỹ đất để đấu giá lựa chọn nhà đầu tư các dự án đầu tư phát triển đô thị, thương mại, dịch vụ theo quy định của pháp luật.

HĐND TP Hồ Chí Minh có thẩm quyền quyết định sử dụng vốn ngân sách TP, bố trí vốn chuẩn bị đầu tư, dự toán ngân sách hằng năm và bố trí vốn đầu tư công trong kế hoạch đầu tư công trung hạn để thanh toán cho nhà đầu tư sau khi công trình hoặc hạng mục công trình vận hành độc lập được hoàn thành nghiệm thu, kiểm toán và căn cứ giá trị, tiến độ quy định trong hợp đồng BT.

HĐND TP Hồ Chí Minh cũng có thẩm quyền quyết định dự toán, phân bổ ngân sách TP bảo đảm phù hợp với định hướng cơ cấu lại ngân sách Nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội và các lĩnh vực quan trọng theo quy định của Quốc hội và Chính phủ; Quyết định việc sử dụng ngân sách TP để thực hiện dự án, công trình giao thông đường bộ có tính chất vùng, liên vùng.

HĐND TP Hồ Chí Minh bố trí nguồn thu từ cổ phần hóa các doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước do UBND TP làm đại diện chủ sở hữu để bổ sung vốn điều lệ của HFIC; Quyết định sử dụng nguồn thu từ giao dịch tín chỉ carbon cho các chương trình, dự án ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn.

Nghị quyết 98 cho phép HĐND TP Hồ Chí Minh thông qua và ban hành hệ số điều chỉnh giá đất phù hợp với tình hình thực tiễn của TP. Ngoài ra, thành phố thành lập Sở An toàn thực phẩm là cơ quan chuyên môn thuộc UBND TP Hồ Chí Minh...

Triển khai Nghị quyết 98, UBND TP Hồ Chí Minh cũng đã xây dựng các kế hoạch thực hiện với mục tiêu thực hiện đồng bộ, toàn diện, có hiệu quả các cơ chế chính sách đặc thù, khơi thông các nguồn lực kinh tế, tháo gỡ các điểm nghẽn về quy định pháp luật nhằm đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy TP phát triển nhanh, bền vững.

TP đã đưa ra lộ trình thực hiện các phần việc cụ thể như: Trong tháng 7 và tháng 8/2023, hoàn thành việc bố trí vốn đầu tư công để hỗ trợ giảm nghèo, giải quyết việc làm; Bố trí ngân sách để chi thu nhập tăng thêm; Quy định trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa dưới 500ha; Công bố danh mục dự án đầu tư xây dựng nâng cấp, mở rộng, hiện đại hóa công trình đường bộ hiện hữu áp dụng loại hợp đồng BOT; Hoàn thành quy định tiêu chuẩn đánh giá về năng lực, kinh nghiệm, kỹ thuật, tài chính của nhà đầu tư thực hiện dự án áp dụng loại hợp đồng BT…

Trong tháng 9/2023, TP bố trí vốn đầu tư công để thanh toán cho nhà đầu tư quy định trong hợp đồng BT; Ban hành quyết định sử dụng ngân sách TP để thực hiện dự án, công trình giao thông đường bộ có tính chất vùng, liên vùng; Xây dựng đề án thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD); Thành lập Sở An toàn thực phẩm; Quy định tổ chức bộ máy, số lượng và chức năng, nhiệm vụ các phòng ban chuyên môn, đơn vị trực thuộc TP Thủ Đức…

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên nhấn mạnh, việc tổ chức thực hiện Nghị quyết 98 là công việc có nhiều khó khăn, thách thức, yếu tố quyết định là cán bộ, con người, các cơ quan liên quan cần phối hợp chặt chẽ và TP sẽ làm hết sức mình để đạt kết quả tốt nhất.

Kỳ vọng đột phá

Theo TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, Nghị quyết 98 là kết quả của một quá trình nỗ lực lâu dài của TP Hồ Chí Minh và cả nước. Đây có thể coi là cú đột phá cho một hình mẫu phát triển mới. Một trong những cơ chế vượt trội trong Nghị quyết 98 chính là cách tiếp cận tổ chức bộ máy phù hợp với vai trò, tầm vóc của TP; Cho phép TP có cơ quan chức năng phù hợp với mình; Chủ động biên chế cấp cơ sở. Với cơ chế mới này, TP Hồ Chí Minh có cơ hội đẩy mạnh sắp xếp lại bộ máy tổ chức hiệu quả.

TS Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ Quốc gia, đánh giá chưa bao giờ TP Hồ Chí Minh được Trung ương cho cơ chế, chính sách mang tính hệ thống lớn như lần này.

Theo TS Trần Du Lịch, Nghị quyết 98 cho cơ chế, chính sách đặc thù trên 7 lĩnh vực nhưng tổng thể ở hai nhóm nội dung. Một là, mở rộng phân cấp, phân quyền cho TP. Nhiều đầu việc trước đây thẩm quyền quyết định thuộc Trung ương, Bộ ngành, giờ giao cho TP. Việc này giúp TP Hồ Chí Minh xử lý nhanh được nhiều vấn đề quan trọng khi minh bạch, rõ ràng đầu việc nào của TP, đầu việc nào của Trung ương… Hai là, cơ chế, chính sách tạo động lực, trong đó có chính sách huy động những nguồn lực mà TP đang có.

Cũng theo TS Trần Du Lịch, lâu nay có 2 điểm nghẽn lớn cản trở sự phát triển của TP Hồ Chí Minh là cơ chế và hạ tầng, nay gỡ được cơ chế thì hạ tầng cũng sẽ được gỡ.

TS Trần Quang Thắng, Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý TP Hồ Chí Minh cho rằng, Nghị quyết 98 của Quốc hội mang tính đột phá và hành động rất cao, cho phép TP Hồ Chí Minh có thẩm quyền về quyết định ngân sách; Được thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD); Được quyết định về hệ số giá đất trong dự án đối tác công tư, tạo đột phá cho giải phóng mặt bằng và đẩy nhanh tiến độ thực hiện các cơ sở hạ tầng then chốt; Đề cao tính giám sát của cộng đồng xã hội…

Những cơ chế, chính sách này sẽ góp phần tháo gỡ những điểm nghẽn, tạo được sự đồng thuận xã hội để phát huy mọi nguồn lực giúp TP phát triển mạnh mẽ hơn.

Theo Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi, Nghị quyết 98 bao gồm rất nhiều nội dung mới, vì vậy quá trình triển khai đòi hỏi TP phải vừa nghiên cứu, vừa điều chỉnh, vừa làm vừa rút kinh nghiệm mới có thể đạt hiệu quả cao. TP cần vững vàng trước mọi thử thách, bản lĩnh trước mọi quyết định của mình để tạo bước đột phá trong huy động sức mạnh tổng hợp, khai thác có hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, vị trí chiến lược, thúc đẩy thành phố phát triển nhanh, bền vững.

Có thể nói, Nghị quyết 98 của Quốc hội mang theo kỳ vọng không chỉ của Nhân dân TP mang tên Bác mà của cả đồng bào trong và ngoài nước về sự đột phá khơi thông nguồn lực, khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế, tạo động lực để phát triển và đưa TP Hồ Chí Minh trở lại quỹ đạo phát triển vốn có, xứng đáng với vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước.

Như tại cuộc họp với TP Hồ Chí Minh về việc triển khai Nghị quyết 98, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng đã nhấn mạnh, việc triển khai Nghị quyết 98 không chỉ riêng cho TP Hồ Chí Minh mà nếu thực hiện thành công thì cả nước cùng được hưởng. Vì thế đây là nhiệm vụ chung, cả nước phải cùng chung tay với TP với tinh thần “Cả nước vì TP Hồ Chí Minh, TP Hồ Chí Minh vì cả nước".