Mục tiêu gỡ  “thẻ vàng” IUU trong năm 2023

Đến tháng 5/2023, nhiều đầu việc phải đảm bảo hoàn thành 100%

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT chủ trì Hội nghị trực tuyến Công bố Kế hoạch hành động chống IUU

Tại Hội nghị trực tuyến Công bố Kế hoạch hành động chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), nhằm chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC) lần thứ 4 theo Quyết định 81/QĐ-TTg ngày 13/2/2023 của Thủ tướng Chính phủ, ông Nguyễn Quang Hùng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản nhấn mạnh, mục tiêu của Kế hoạch này là triển khai đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả các quy định pháp luật thủy sản; khắc phục các tồn tại, hạn chế theo khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “thẻ vàng” trong năm 2023.

Đồng thời thống nhất nhận thức, hành động và vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong công tác phòng, chống khai thác IUU. Người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp của các ban, bộ, ngành, địa phương có liên quan trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo và chịu trách nhiệm trong công tác phòng, chống khai thác IUU, coi đây là nhiệm vụ chính trị, ưu tiên, cấp bách, tập trung nguồn lực thực hiện, quyết tâm gỡ cảnh báo “thẻ vàng”.

Kế hoạch triển khai lần này cũng nhằm quản lý khai thác và phát triển bền vững ngành thủy sản vì lợi ích của người dân, của quốc gia; nâng cao vị thế, hình ảnh, trách nhiệm quốc tế của Việt Nam trong thực hiện các cam kết, điều ước quốc tế trong bảo vệ môi trường biển, hệ sinh thái biển bền vững; góp phần đảm bảo quốc phòng an ninh, chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Kế hoạch đề ra nhiệm vụ đến tháng 5/2023 với 6 nội dung: Thông tin tuyên truyền: Khung pháp lý, cơ chế chính sách; Quản lý đội tàu và theo dõi, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá; Xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác; Thực thi pháp luật, xử lý vi phạm; Hợp tác quốc tế.

Đáng chú ý, trong kế hoạch lần này nhiều nhiệm vụ yêu cầu phải đảm bảo tuyệt đối 100% đến tháng 5/2023 như: Hoàn thành 100% việc đăng ký, đăng kiểm, đánh dấu tàu cá, cấp giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS) theo quy định; Cập nhật 100% dữ liệu tàu cá vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase); Kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại đồn/trạm biên phòng tuyến biển; kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra, vào tại cảng cá theo đúng quy định đảm bảo thiết bị VMS hoạt động liên tục 24/24 giờ từ khi tàu cá rời cảng đến khi cập cảng; theo dõi, giám sát 24/7 100% tàu cá hoạt động trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá; Đồng thời, xây dựng quy chế phối hợp giữa các địa phương để kiểm soát 100% tàu cá của tỉnh hoạt động trên địa bàn ngoài tỉnh, tàu cá của tỉnh khác cập cảng làm xác nhận nhưng thực hiện chứng nhận tại tỉnh khác. Xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ chủ tàu cá mua, lắp thiết bị VMS và cước phí thuê bao vệ tinh để duy trì hoạt động thiết bị VMS; Đảm bảo 100% hồ sơ các lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu (EU) và các thị trường khác có yêu cầu truy xuất được nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác; Giám sát và truy xuất nguồn gốc 100% sản lượng khai thác được bốc dỡ tại địa phương; Đảm bảo 100% tàu cá có chiền dài lớn nhất từ 15 m trở lên phải cập cảng chỉ định; Kiểm soát 100% sản phẩm thủy sản khai thác được nhập khẩu; Chấm dứt tàu cá khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; Điều tra, xử lý 100% vụ việc tàu cá Việt Nam bị nước ngoài bắt giữ, xử lý và xử phạt 100% các trường hợp vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài và thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng; xác minh, xử lý 100% các tàu cá không duy trì kết nối thiết bị giám sát hành trình theo quy định: Cập nhật 100% kết quá xử phát vì khai thác IUU vào hệ thống phần mềm theo dõi…

Chiến dịch 180 ngày quyết liệt..

Chủ trì Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến cho biết, ngày 23/10/2017, châu Âu đã ra cảnh báo thẻ vàng với Việt Nam. Sau hơn 5 năm nỗ lực, trải qua 3 lần thanh tra, EC đã khẳng định quá trình gỡ thẻ vàng của Việt Nam đang đi đúng hướng, cải thiện tích cực. Tuy nhiên, để gỡ "thẻ vàng" thì vẫn chưa đạt được những yêu cầu của EC đề ra.

Thứ trưởng cho biết, trong quá trình thanh tra, EC đưa ra 4 nội dung quan trọng Việt Nam cần hoàn thiện, đó là: Khung pháp lý; Quản lý và giám sát đội tàu; Truy xuất nguồn gốc; Thực thi pháp luật.

“Quyết định số 81/QĐ-TTg thể hiện sự quyết tâm trong việc triển khai kế hoạch 180 ngày cao điểm hành động chống khai thác IUU, tháo gỡ thẻ vàng khi EC tiến hành thanh tra lần thứ 4 vào tháng 6/2023 tới…”- Thứ trưởng nhấn mạnh.

 Đồng thời lưu ý, tất cả nội dung của Quyết định đã được chuẩn bị kỹ lưỡng trên cơ sở đóng góp ý kiến của các bộ ngành và các địa phương…. Trong đó rất nhiều nhiệm vụ yêu cầu phải đạt 100%.

Theo Thứ trưởng, “thẻ vàng” ảnh hưởng rất lớn đến xuất khẩu thuỷ sản. Trước đây, khi xuất khẩu thuỷ sản sang châu Âu, thủ tục chỉ mất 1-3 ngày, bây giờ 2-3 tuần. Không những thế còn ảnh hưởng đến vị thế của thuỷ sản Việt Nam trên trường quốc tế. Nếu không gỡ được thẻ vàng sẽ ảnh hưởng đến đời sống ngư dân, ảnh hưởng đến ngành thuỷ sản, vị thế của đất nước…

“Không cách nào khác, chúng ta phải thực thi nghiêm các quy định quốc tế, hướng đến việc khai thác bền vững…. Thời gian để thực hiện kế hoạch 180 ngày cao điểm hành động chống khai thác IUU, tháo gỡ "thẻ vàng" không dài với nguồn lực còn hạn chế nhưng với quyết tâm cao và sự phối hợp chặt chẽ của các bộ ngành, địa phương, tôi tin tưởng chúng ta sẽ gỡ được “thẻ vàng” trong năm 2023…”- Thứ trưởng kỳ vọng.

“Quan trọng hơn, bên cạnh mang lại hiệu quả về kinh tế, việc Việt Nam gỡ được thẻ vàng cũng khẳng định vị thế của một đối tác tin cậy, có trách nhiệm và uy tín trên thị trường quốc tế”- Thứ trưởng lưu ý.

Đồng thời khẳng định, việc xây dựng kế hoạch đã rất công phu, tỉ mỉ nhưng vấn đề tổ chức thực hiện từ nay đến khi đoàn thanh tra của EC tới là rất quan trọng, đề nghị các địa phương tập trung nguồn lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị cũng như bộ máy, con người và thể hiện quyết tâm cao nhất để tháo gỡ bằng được “thẻ vàng”.

“Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU cũng như Bộ NN&PTNT sẽ đồng hành cùng các địa phương trong suốt 180 ngày cao điểm hành động chống khai thác IUU”- Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định.

 Thanh Thanh