Trái phiếu doanh nghiệp lập đỉnh phát hành: Loay hoay với bài toán tín nhiệm

Doanh nghiệp tăng tốc huy động vốn dài hạn qua trái phiếu
Cơ cấu kỳ hạn TPDN phát hành trong tháng 7/2025 chủ yếu tập trung vào nhóm từ 5 đến 10 năm, cho thấy chiến lược huy động vốn trung – dài hạn đang được ưu tiên. Đây là tín hiệu tích cực, nhất là trong bối cảnh doanh nghiệp cần thời gian để xử lý dư nợ cũ và ổn định hoạt động sau giai đoạn khó khăn.

Tuy nhiên, một thực tế đáng lưu ý là chất lượng tín nhiệm của các tổ chức phát hành vẫn còn nhiều bất cập. Theo thống kê của VIS Rating, có tới 33% tổ chức phát hành không công bố đầy đủ dữ liệu tài chính và 36% bị xếp hạng tín nhiệm ở mức “Yếu” hoặc thấp hơn. Điều này cho thấy, không phải tất cả các đợt phát hành đều dựa trên nền tảng tài chính vững chắc, mà phần nào dựa vào việc đẩy lãi suất lên cao để hấp dẫn nhà đầu tư.

Dù vậy, thanh khoản trên thị trường thứ cấp lại đang có chiều hướng cải thiện. Giao dịch trung bình đạt 6.500 tỷ đồng/ngày, cao nhất kể từ năm 2024. Các tổ chức phát hành có hồ sơ tín nhiệm từ trung bình trở lên tiếp tục duy trì lợi suất ổn định, thể hiện lòng tin đang từng bước được tái thiết trong nhóm trái phiếu chất lượng.

Làn sóng đáo hạn cận kề, rủi ro tín nhiệm lộ rõ

Bức tranh phát hành sôi động là vậy, nhưng những con số đáo hạn trong tháng 8/2025 lại khiến không ít nhà đầu tư lo ngại. Tổng giá trị TPDN đến hạn lên tới 36.000 tỷ đồng – mức cao nhất từ đầu năm. Trong số này, khoảng 1.200 tỷ đồng thuộc nhóm trái phiếu có nguy cơ chậm trả lần đầu, do các tổ chức phát hành bất động sản có hồ sơ tín nhiệm “Cực kỳ yếu”.

Không dừng lại ở đó, có tới 14.400 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn trong tháng này từng bị chậm trả lãi trước đó, trong đó 10.500 tỷ đồng đến từ nhóm doanh nghiệp liên quan đến một tập đoàn bất động sản lớn đang trong quá trình tái cơ cấu kéo dài.

Ở chiều ngược lại, thị trường vẫn ghi nhận một số điểm sáng trong xử lý nợ. 3 doanh nghiệp trong ngành bất động sản và năng lượng đã thực hiện thanh toán 380 tỷ đồng tiền gốc trong tháng 7. Nhờ vậy, tỷ lệ thu hồi nợ gốc chậm trả toàn thị trường duy trì ở mức 34,9% – ổn định so với tháng trước, và đáng kể nếu so với mức trung bình dưới 25% năm 2024.

Tuy nhiên, rào cản lớn nhất vẫn đến từ vấn đề minh bạch và tín nhiệm. Theo đánh giá của VIS Rating, 41% tổ chức phát hành có trái phiếu sắp đáo hạn trong 12 tháng tới được xếp hạng “Yếu” hoặc thấp hơn, trong khi 33% không công bố đủ dữ liệu tài chính. Điều này khiến nhà đầu tư khó đánh giá thực chất khả năng trả nợ, làm tăng nguy cơ phản ứng dây chuyền trong trường hợp xuất hiện thêm các sự kiện vỡ nợ.

Thị trường TPDN tháng 7 cho thấy một nhịp tăng trưởng mạnh về quy mô và thanh khoản, nhưng sự thiếu vắng đồng bộ về năng lực tài chính và thông tin công bố đang tạo nên nền móng không đều. Trong hành trình phục hồi vốn dài hạn, chỉ những doanh nghiệp có nội lực thực sự, minh bạch tài chính và cam kết trả nợ rõ ràng mới đủ sức trụ vững – còn lại, chỉ là những con số nhất thời.