Nước Mỹ với cuộc chiến mang tên “bức tường”

Bất đồng sâu sắc

Đảng Dân chủ tại Hạ viện Mỹ đã lên kế hoạch bỏ phiếu vào thứ Năm tới để thông qua dự luật ngân sách nhằm chấm dứt tình cảnh Chính phủ Mỹ đóng cửa một phần suốt từ hôm 22/12 đến nay. Tuy nhiên trong dự luật mới này tuyệt nhiên không hề có khoản kinh phí 5 tỷ USD mà Tổng thống Donald Trump yêu cầu để xây dựng bức tường dọc biên giới Mỹ-Mexico.

Ông Trump muốn Quốc hội Mỹ phê chuẩn khoản ngân sách 5 tỷ USD để xây dựng bức tường biên giới Mỹ - Mexico

Theo đó, Dự luật ngân sách bao gồm 2 phần của Đảng Dân chủ được đệ trình lên Hạ viện Mỹ hôm thứ Hai, trong đó phần thứ nhất là duy trì tài trợ cho Bộ An ninh nội địa như hiện tại cho đến ngày 8/2 nhưng không có khoản kinh phí tài trợ xây dựng bức tường biên giới.

Cụ thể, phần ngân sách dành cho an ninh nội địa của gói bao gồm 1,3 tỷ USD cho hàng rào biên giới và khoảng 300 triệu USD nữa cho các thiết bị kiểm soát an ninh biên giới khác bao gồm máy ảnh và công nghệ. Phần thứ hai là một gói 6 biện pháp trị giá gần 265 tỷ USD tài trợ cho các cơ quan khác hoạt động cho đến hết ngày 30/9 của năm tài chính hiện tại.

Hai phần này sẽ được Hạ viện bỏ phiếu riêng vào thứ Năm. Nếu được Hạ viện thông qua, gói tài trợ sẽ được chuyển lên Thượng viện do Đảng Cộng hòa nắm quyền kiểm soát. Tuy nhiên triển vọng của nó ở đó là rất khó để đoán định. “Một điều đơn giản: Thượng viện sẽ không gửi bất kỳ một cái gì mà Tổng thống sẽ không ký”, phát ngôn viên của nhà lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell cho biết.

Chính thức nắm quyền kiểm soát Hạ viện Mỹ từ Đảng Cộng hòa sau khi giành được đa số ghế trong cuộc bầu cử Quốc hội tháng 11, các nhà lập pháp của Đảng Dân chủ Hạ viện do bà Nancy Pelosi lãnh đạo sẽ có một cuộc chiến lớn đầu tiên chống lại Tổng thống Trump và Thượng Nghị sĩ McConnell.

“Tổng thống Trump đã kéo quốc gia vào tuần đóng cửa thứ hai, nhưng ông chỉ ngồi trong Nhà Trắng và tweet mà không đưa ra bất kỳ kế hoạch nào để có thể được thông qua tại cả lưỡng viện của Quốc hội. Trong khi Đảng Dân chủ đang hành động để đưa đất nước thoát ra khỏi mớ hỗn độn này”, Pelosi và lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer nói trong một tuyên bố chung.

Trước đó, ngày 19/12, Thượng viện Mỹ đã thông qua một dự luật chi tiêu tạm thời cho chính phủ liên bang tới tháng 2/2019, nhưng không bao gồm khoản chi phí cho bức tường biên giới. Tuy nhiên Tổng thống Trump tuyên bố sẽ không phê chuẩn một dự luật không bao gồm khoản 5 tỷ USD chi cho dự án bức tường biên giới Mỹ-Mexico mà Tổng thống Trump đặc biệt yêu cầu phải có trong dự luật chi tiêu chính phủ.

Chính phủ còn đóng cửa nếu không có tường?

Theo ông Trump, bức tường này là vô cùng quan trọng để chống lại nạn nhập cư bất hợp pháp và buôn bán ma túy. Tuy nhiên cho tới nay, Đảng Dân chủ vẫn phản đối yêu cầu của ông Trump về ngân sách xây dựng bức tường biên giới mà bà Pelosi gọi là vô đạo đức, không hiệu quả và tốn kém. Ngay cả tại Thượng viện, nơi mà Đảng Cộng hòa của ông Trump nắm quyền kiểm soát, muốn thông qua khoản ngân sách này cũng cần phải có sự ủng hộ của một số nhà lập pháp thuộc Đảng Dân chủ mới có thể đạt được 60 phiếu cần thiết.

Trên Twitter, Tổng thống Donald Trump đã chỉ trích những ý kiến phản đối của Đảng Dân chủ đối với dự án bức tường này. “Nếu đảng Dân chủ bỏ phiếu chống (dự luật ngân sách), chính phủ sẽ đóng cửa trong một thời gian rất dài”, ông viết trên Twitter.

Trả lời phỏng vấn qua điện thoại với Fox News được phát sóng trong đêm 31/12, ông Trump cũng tuyên bố việc đóng cửa một phần Chính phủ Mỹ có thể sẽ tiếp tục trừ khi Quốc hội cho ông tiền để xây một bức tường ở biên giới Mexico. “Chúng tôi không có sự lựa chọn nào khác, chúng tôi phải có an ninh biên giới và một bức tường là một phần của an ninh biên giới”.

Trong một động thái mới nhất nhằm phá vỡ thế bế tắc hiện nay, ông Trump đã mời các nhà lãnh đạo cao nhất của Quốc hội thuộc cả hai đảng tham gia một cuộc họp ngắn của Nhà Trắng về an ninh biên giới hôm thứ Tư và gợi ý rằng ông muốn thực hiện một thỏa thuận nhằm chấm dứt tình trạng đóng cửa của chính phủ. Tuy nhiên các nhà lãnh đạo Đảng Dân chủ không cho biết một cách công khai rằng họ có chấp nhận lời mời hay không.

Các cuộc thảo luận giữa Nhà Trắng và Đảng Dân chủ đã bị phá vỡ vào tuần trước và hiện Đảng Dân chủ Hạ viện đang có kế hoạch sử dụng sự nắm quyền của mình để bỏ phiếu thông qua dự luật ngân sách mới vào thứ Năm nhằm chấm dứt việc đóng cửa của chính phủ mà không cần chi thêm tiền xây dựng bức tường biên giới.

Thế nhưng vẫn không chắc dự luật có nhận được đủ số phiếu ủng hộ tại Thượng viện hay không. Điều đó cũng đồng nghĩa không rõ Chính phủ Mỹ sẽ phải đóng cửa trong bao lâu nữa.