Muốn có dịch vụ tài chính số thì trước hết phải tạo được niềm tin số
Việt Nam đang chứng kiến sự phát triển nhanh của các dịch vụ tài chính số: Thanh toán xuyên biên giới, vay trực tuyến, ví điện tử, ngân hàng số…
Tuy nhiên, với dịch vụ tài chính số, chỉ công nghệ hiện đại hay ứng dụng tiện ích thôi chưa đủ, mà còn cần niềm tin số. Đây mới là yếu tố quyết định để người dân có sẵn sàng chuyển từ hồ sơ giấy, tiền mặt sang giao dịch hoàn toàn trực tuyến hay không.
Có thể hình dung, nếu hạ tầng kỹ thuật như chuyển mạch quốc gia, QR code hay chuẩn ISO 20022 là “đường cao tốc” của tài chính số, thì niềm tin số chính là “luật giao thông và đèn tín hiệu” để mọi người dám đi và đi đúng.
Trong thanh toán xuyên biên giới, niềm tin thể hiện ở tỉ giá minh bạch, phí rõ ràng, cơ chế khiếu nại - hoàn tiền rõ ràng và đặc biệt là bảo mật dữ liệu cá nhân.
Trong vay trực tuyến, niềm tin đến từ hợp đồng minh bạch, lãi suất công khai, định danh khách hàng chính xác và cách thức nhắc nợ văn minh.
Nói cách khác, tiện lợi chỉ là cánh cửa mở ra lần đầu, còn niềm tin mới là lý do để khách hàng quay lại nhiều lần. Đặc biệt, dịch vụ số, trong đó mảng cho vay trực tuyến là hình thức khá mới, còn xa lạ, bỡ ngỡ với số đông người dân hiện nay.
Nên để dịch vụ này đi vào đời sống, cần một “lá chắn niềm tin” nhiều lớp, từ hệ thống pháp luật, kỹ thuật bảo mật, các đầu mối xử lý hiệu quả để luôn bảo đảm người dùng không bị đẩy rủi ro sang phía mình.
Khi niềm tin được củng cố, người dùng sẽ yên tâm giao dịch xuyên biên giới, ít lo mất tiền hay lộ dữ liệu. Doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, không còn “tắc” ở khâu thu tiền khi bán hàng ra quốc tế.
Ngân hàng thương mại có thể cho vay trực tuyến nhanh hơn nhờ dữ liệu động từ dòng tiền và hóa đơn, mở rộng vốn cho nhóm khách hàng chưa từng có lịch sử tín dụng.
Tuy vậy, niềm tin số không chỉ đến từ phía ngân hàng và cơ quan quản lý mà còn từ chính người dùng.
Để sử dụng dịch vụ số an toàn, hiệu quả, người dân cũng phải tự xây dựng niềm tin cho chính mình bằng cách thay đổi các thói quen như: Cẩn trọng với mã QR trôi nổi, bật xác thực hai lớp, không thanh toán qua Wi-Fi công cộng - thì niềm tin sẽ bền vững hơn.
Ở tầm quốc gia, niềm tin số giúp các giao dịch minh bạch, quản lý rủi ro hiệu quả, đồng thời nâng cao uy tín của hệ thống tài chính Việt Nam. Đây chính là điều kiện để chúng ta tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, không chỉ trong sản xuất mà cả ở khâu dịch vụ tài chính.
Về dài hạn, niềm tin số cũng chính là một loại “thương hiệu quốc gia”. Bởi một hệ thống tài chính minh bạch, an toàn, đáng tin cậy sẽ giúp Việt Nam thu hút dòng vốn, thúc đẩy thương mại và khẳng định vị thế trong nền kinh tế số toàn cầu.