“Deadline” hoãn thuế đối ứng đến gần, nhà đầu tư nên làm gì?

Trong thư gửi nhà đầu tư mới đây, Pyn Elite Fund đưa ra nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam khó lường trong ngắn hạn. Theo ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường, Công ty CP Chứng khoán VPBank (VPBankS) quan điểm của PYN khá sát khi thời hạn áp thuế quan đối ứng quay trở lại sau 90 ngày tạm hoãn. Sau 90 ngày, kết hợp với yếu tố không chắc chắn về pháp lý về các điều luật mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đang sử dụng để áp thuế, chính sách thương mại của Mỹ càng tạo nên nhiều sự không chắc chắn.

Các doanh nghiệp xuất nhập khẩu sẽ khó thể lường được mức thuế quan khi ông Trump liên tục thay đổi luận điệu về mức thuế, thời hạn áp thuế. Các doanh nghiệp sẽ thiếu chủ động về giá cả, đơn hàng, khách hàng. “Đây là yếu tố tạo nên sự không chắc chắn cho thị trường tài chính nói chung”, ông Sơn nhấn mạnh.

Theo Bloomberg, trong giai đoạn 2018 – 2019, khi chính sách thương mại của ông Trump thay đổi liên tục thì thị trường chứng khoán toàn cầu biến động rất mạnh. Tương tự, VN-Index lập kỷ lục khoảng 1.200 điểm, rồi điều chỉnh giảm về khoảng 860 – 900 điểm. Đến năm 2025, chỉ số đo lường mức độ không chắc chắn thậm chí còn tăng mạnh hơn, lên mức cao nhất trong lịch sử, đạt khoảng 15 điểm.

Hiện chỉ số này cũng đã hạ nhiệt, nhưng chưa thể quay lại bình thường do Mỹ không đủ thời gian để đàm phán với tất cả quốc gia. Đồng thời, yếu tố không chắc chắn về pháp lý sẽ tạo thêm nhiều biến động về thuế quan. Nếu tòa phán quyết rằng chính sách của ông Trump không có hiệu lực thì các doanh nghiệp đang bị áp thuế sẽ hưởng lợi lớn. Ngược lại, nếu Tòa án Tối cao công nhận những điều luật này, tác động lên tăng trưởng GDP toàn cầu sẽ rất lớn.

“Vì chính sách thương mại không chắc chắn, thị trường chứng khoán, thị trường tiền tệ và thị trường trái phiếu đều chịu tác động”, ông Sơn nói tại Chương trình “Việt Nam và các chỉ số: Tài chính Thịnh vượng” ngày 2/6.

Trước đó, vào tháng 3/2020, khi làn sóng COVID diễn ra, cả 3 thị trường này đều biến động rất mạnh. Giai đoạn biến động mạnh tiếp theo là khi FED nâng lãi suất vào năm 2022. Gần đây nhất, thị trường chứng khoán bị ảnh hưởng bởi câu chuyện như carry trade đồng Yen vào tháng 9/2024 và chiến tranh thương mại 2.0 của ông Trump vào tháng 4/2025. Việc ông Trump tạm hoãn áp thuế đã giúp biến động thị trường hạ nhiệt, gần như quay trở lại mức trung bình.

“Do đó, một số chuyên gia cũng nhận định rằng đáy tháng 4 vừa qua của thị trường cổ phiếu là mức thấp nhất trong năm nay. Trong giai đoạn tới, bất kể chính sách thuế quan có thay đổi thế nào thì thị trường cũng sẽ không xuống thấp như tháng 4. Đồng thời, về mặt tâm lý, sau thời gian trải qua nhiều cung bậc cảm xúc, nhà đầu tư cũng đã có góc nhìn, sự đánh giá nhất định”, chuyên gia VPBankS nêu quan điểm.

Một số tờ báo nhận định ông Donald Trump trong giai đoạn vừa qua sau khi đẩy căng thẳng lên cao đều không hề làm theo những gì đã tuyên bố. Diễn biến này tương tự như năm 2018, khi ông tuyên bố thuế rất cao áp lên Trung Quốc. Sau khi hai bên đàm phán, mức thuế đã không được áp dụng cho đến tận cuối năm 2018, đầu năm 2019. Có thể nói, đây là phong cách đàm phán của ông Trump: Đẩy vấn đề lên cao trào, mời các bên vào đàm phán để có lợi nhiều nhất cho Mỹ.

“Tóm lại, thị trường trong ngắn hạn vẫn sẽ khó lường. Nhưng về dài hạn, khả năng phục hồi và tăng trưởng của các thị trường, đặc biệt là nhóm cận biên và mới nổi, rất tích cực. Có thể nói, đây là yếu tố “trong nguy có cơ”: Khi thị trường biến động sẽ xuất hiện cơ hội mua để nắm giữ cho một chu kỳ tăng trưởng tiếp theo”, ông Sơn cho biết.

Hiện nay, USD đã suy yếu, khiến nhà đầu tư giảm tỷ trọng các tài sản được định giá bằng USD, đặc biệt tại Mỹ. Dòng tiền này đang có dấu hiệu trở lại thị trường mới nổi và cận biên. Nếu định giá doanh nghiệp rẻ, ít bị biến động bởi yếu tố thuế quan thì nhà đầu tư có thể yên tâm mua vào trong giai đoạn điều chỉnh và nắm giữ cho sóng tăng cuối năm nay.

Chuyên gia VPBankS cũng đưa ra nhận định về hành động của FED trong tháng 6 tới, theo đó, ông cho rằng, khả năng cao FED vẫn sẽ giữ nguyên lãi suất. “Trong thời gian gần đây, lạm phát lõi của CPI đang có dấu hiệu giảm nhiệt; lạm phát PPI cũng đang giảm rất nhanh sau mức đỉnh tháng 3; lạm phát PCE cũng tiếp tục đi xuống. Những con số này đang chỉ ra rằng lạm phát tại Mỹ đang có dấu hiệu hạ nhiệt đáng kể. FED đang phụ thuộc nhiều vào dữ liệu và sẽ quan sát xem lạm phát có chịu ảnh hưởng từ thuế quan hay không, vốn có độ trễ và có thể được thể hiện trong các báo cáo tháng 5, tháng 6”, ông Sơn nói.

Do vậy, theo ông Sơn, FED sẽ tạm dừng để theo dõi diễn biến. Trước đây, cơ quan này từng nhận định rằng thuế quan sẽ chỉ ảnh hưởng đến lạm phát Mỹ một lần. Sau đó, lạm phát sẽ hạ nhiệt vì nhìn chung giá cả đang trong xu hướng giảm dần. Thời điểm FED hạ lãi suất sớm nhất được dự báo vào tháng 9, cũng là lúc lạm phát từ thuế quan được phản ánh đầy đủ vào nền kinh tế.

“Những yếu tố hỗ trợ xuất khẩu, tiêu dùng trong nước sẽ tiếp tục được đẩy mạnh. Nền kinh tế Việt Nam có thể đón nhận thêm tín hiệu tích cực khi lãi suất giảm dần, lạm phát đang hạ nhiệt”, ông Sơn nói và cho biết, tỷ giá VND trong năm nay vẫn sẽ tiếp tục biến động, nhưng mức biến động vẫn nằm trong khung cho phép và dự báo của Ngân hàng Nhà nước trong năm nay, có thể là khoảng 3%.