Cận Tết, ngân hàng ồ ạt 'xả' ô tô thu hồi nợ

Trao đổi với VnBusiness, anh Nguyễn Hoàng Anh, Trưởng bộ phận xử lý nợ của một ngân hàng thương mại cổ phần tại Hà Nội chia sẻ: Dù mọi thông tin và tình trạng xe được công khai trên website của ngân hàng, nhưng không phải khách hàng nào cũng mặn mà mua ô tô thanh lý từ ngân hàng do lo ngại về pháp lý, khó cạnh tranh với xe mới vì các hãng xe cũng đang "tung" ra nhiều chương trình ưu đãi hấp dẫn.

Cạnh tranh gay gắt

Thời gian qua, phân khúc cho vay mua ôtô được các ngân hàng đẩy mạnh vì lãi suất khá cao cùng với sự bùng nổ của chạy xe dịch vụ, một lượng đáng kể khách hàng vay mua ôtô vừa để sử dụng cho nhu cầu đi lại cá nhân vừa để kinh doanh. Do đó, mảng kinh doanh này đang trở thành nguồn thu lợi nhuận chính cho nhiều ngân hàng.  

Khách hàng vay mua ô tô xin gia hạn và cơ cấu nợ.

Chia sẻ với cổ đông về kế hoạch phát triển mảng bán lẻ trong thời gian tới của Vietcombank, lãnh đạo nhà băng này chia sẻ: “Những năm gần đây, Vietcombank đã chuyển hướng trọng tâm sang mảng bán lẻ, tốc độ phát triển hàng năm khoảng 30%. Đến nay quy mô tài sản mảng bán lẻ đóng góp tới 40% tổng tài sản của ngân hàng và đóng góp tới 46% lợi nhuận của ngân hàng. Tuy nhiên, tiềm năng thị trường còn rất lớn nhất là lĩnh vực cho vay mua ô tô”.

Theo dõi thị trường gần đây có thể thấy đang “nổ ra” cuộc chạy đua hút khách hàng vay vốn mua xe ô tô bằng lãi suất ưu đãi. Điển hình, tại VPBank để mua ô tô sẽ được hưởng lãi suất ưu đãi chỉ từ 5,8%/năm với thủ tục phê duyệt chỉ trong vòng 4 giờ. Hạn mức cho vay của chương trình này lên đến 85% giá trị xe (tối đa 2 tỷ đồng), thế chấp bằng chính chiếc xe mà khách hàng mua hoặc bằng tài sản khác như bất động sản. Thời gian vay tối đa lên tới 96 tháng.

TPBank mới đây phối hợp với Ford Việt Nam triển khai chương trình ưu đãi độc quyền dành riêng cho khách hàng vay mua xe Ford Transit Luxury với lãi suất 0%/năm, cố định trong 12 tháng. Ngoài ra, ngân hàng có thêm những ưu đãi khác như ân hạn trả nợ gốc 6 tháng đầu, tỷ lệ cho vay tới 75% giá trị xe và thời gian vay lên tới 7 năm.

Ngân hàng Shinhan cũng có ưu đãi cho sản phẩm vay mua ô tô. Theo đó, lãi suất vay chỉ 6%/năm cố định năm đầu tiên hoặc 7,5%/năm cố định toàn thời gian vay, vay đến 80% giá trị xe, thời hạn đến 8 năm. Khách hàng còn được giảm thêm 0,1%/năm đối với các dòng xe Thaco, 0,3%/năm đối với các dòng xe điện và xe hybrid.

Từ tiềm năng trở thành... nợ xấu

Từ chỗ được đánh giá là phân khúc tiềm năng, ít rủi ro, sau một thời gian bùng nổ, ngân hàng đang phải đau đầu xử lý các khoản nợ xấu cho vay mua ô tô.

Khảo sát tại trang thông tin của một số ngân hàng cũng cho thấy, lượng xe các ngân hàng rao bán thanh lý đều tăng cao. Như tại VIB là ngân hàng có nhiều xe thanh lý nhất hiện nay với hàng trăm chiếc đang "xếp hàng" thanh lý.

Ví dụ, ngân hàng đang rao bán 2 chiếc BMW, 1 chiếc là BMW 320I năm 2014 và một chiếc BMW 530I năm 2020. Ngân hàng cho biết giá thương lượng, khách hàng muốn mua liên hệ với VIB để thỏa thuận. Ngoài ra, VIB cũng đang muốn bán một chiếc Landrover Range 2013 với giá 1,31 tỷ đồng.

Ở phân khúc dưới 1 tỷ đồng, VIB đang rao bán 3 chiếc Mercedes, trong đó, chiếc Mercedes Benz C200 2017 giá 990 triệu đồng; 2 chiếc khác là Mercedes Benz C300 và C200 chưa được công khai giá khởi điểm.

Cùng với VIB, hàng loạt ngân hàng khác như: Vietinbank, BIDV, TPBank… cũng đang rao bán các loại xe ô tô từ bình dân vài chục triệu đồng cho đến hạng sang tiền tỷ.

Theo các chuyên gia, do áp lực cạnh tranh cao buộc các ngân hàng hạ lãi suất, tăng tỉ lệ giải ngân trên giá trị xe, giảm thời gian thẩm định, kéo theo nhiều hệ lụy sau đó. Dù tính về tỉ lệ, số vụ người vay mua ô tô vướng nợ xấu không cao nhưng theo các ngân hàng, việc người vay gặp khó khăn về tài chính do ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19 nên mất khả năng trả nợ ngày càng tăng.

Đáng nói, dù giá xe ô tô cũ được nhiều ngân hàng thanh lý với giá thấp hơn thị trường, tuy nhiên, theo giới buôn xe không dễ để ngân hàng xử lý những tài sản này do giá xe mới đang có nhiều ưu đãi, khuyến mại, cùng với đó là nhiều hỗ trợ từ hãng, đại lý và cả ngân hàng.

Trong khi mua xe thanh lý từ ngân hàng, khách hàng phải am hiểu về xe bởi khi khách hàng mua xe sẽ không được chạy thử, mà chỉ được đến xem xe, kiểm tra chất lượng tại bãi xe, có thể mời thợ xe đến xem cùng nhưng sẽ không phản ánh hết chất lượng.

Các xe thanh lý thường lưu kho từ 3- 6 tháng, thậm chí cả năm không được vận hành, ít nhiều sẽ hỏng hóc hoặc có các lỗi không xem bằng mắt thường được.

Anh Nguyễn Hoàng Anh thừa nhận, tại ngân hàng của anh từ đầu năm đến nay, số ô tô thu hồi của khách hàng tăng nhanh, thu cả trăm chiếc nhưng bán thì chẳng được bao nhiêu, càng để càng hư hại.

"Có nhiều xe mang đấu giá tới 4-5 lần chẳng ai mua. Mỗi lần đấu giá lại giảm 5%, tới lần thứ 4 giá giảm 20% so với định giá ban đầu, vậy nhưng đến nay vẫn để không. Bãi xe của ngân hàng giờ đã đầy, còn xe để lâu ngày cũng hỏng nhưng luật đã quy định, ngân hàng không thể không siết nợ khi món vay toàn tiền trăm triệu tới cả tỷ đồng", anh Hoàng Anh kể.

Huyền Anh