Nghị quyết 68-NQ/TW: Thời cơ "vàng" của doanh nghiệp đại chúng

Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân được Bộ Chính trị ban hành ngày 4/5/2025, đánh dấu sự thay đổi mang tính chiến lược trong tư duy phát triển kinh tế của đất nước. Vậy, cải cách thể chế này tạo ra những cơ hội nào cho các doanh nghiệp đang tham gia thị trường chứng khoán?

Nghị quyết xác định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, đồng thời đặt ra yêu cầu cấp bách về xây dựng một thể chế hiện đại, minh bạch, ổn định và đồng bộ. Tinh thần cốt lõi là chuyển từ mô hình “xin – cho” sang “trao quyền – bảo vệ – kiến tạo”, tạo hành lang pháp lý để khuyến khích đổi mới, cạnh tranh lành mạnh và đầu tư hiệu quả.

Chia sẻ tại Hội thảo hội thảo “Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân: Cơ hội nào cho các doanh nghiệp niêm yết và công ty đại chúng?” do Viện Thành viên Hội đồng Quản trị Việt Nam (VIOD) phối hợp cùng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) tổ chức cuối tuần qua, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Kinh tế Quốc hội, Chủ tịch Ban Cố vấn cấp cao VIOD cho biết, tinh thần lớn nhất của Nghị quyết 68-NQ/TW là thiết lập môi trường kinh doanh tự do, minh bạch, bình đẳng. Không còn chỗ cho cơ chế “xin - cho” hay quản lý kiểu “không quản được thì cấm”. Doanh nghiệp được trao quyền tự chủ thật sự và được bảo vệ nghiêm túc về quyền tài sản sản, quyền cạnh tranh, quyền kinh doanh.

Đặc biệt, Nghị quyết 68-NQ/TW nhấn mạnh nguyên tắc không hình sự hoá các quan hệ dân sự, kinh tế, không áp dụng hồi tố bất lợi và yêu cầu tách bạch rõ giữa doanh nghiệp và cá nhân quản lý - tạo nên khung pháp lý an toàn, nhất quán, tạo niềm tin cho nhà đầu tư và doanh nhân.

Theo ông Hiếu, sau khi Nghị quyết 68-NQ/TW được ban hành, doanh nghiệp cần chủ động thích nghi và tận dụng cơ hội bứt phá. Nghị quyết 68-NQ/TW chỉ thực sự tạo ra thay đổi khi được chuyển hoá thành hành động cụ thể trong từng doanh nghiệp. Chuyển biến thể chế là điều kiện cần, nhưng sự chuyển động của doanh nghiệp mới là điều kiện đủ.

Trong bối cảnh thể chế đang chuyển từ “quản lý” sang “kiến tạo”, doanh nghiệp tư nhân cần nhanh chóng điều chỉnh tư duy từ bị động sang chủ động, từ ngắn hạn sang chiến lược dài hạn. Mỗi doanh nghiệp cần trở thành một chủ thể chủ động kiến tạo sự phát triển của chính mình.

Nhấn mạnh tới nhóm doanh nghiệp niêm yết và công ty đại chúng, bà Vũ Thị Chân Phương, Chủ tịch UBCK cho biết, thị trường chứng khoán Việt Nam, sau 24 năm phát triển, hiện có 1.740 công ty đại chúng, vốn hóa đạt trên 85% GDP. Doanh nghiệp tư nhân niêm yết chiếm tỷ trọng lớn, đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng, nâng chuẩn quản trị và cải thiện minh bạch tài chính.

Bà Phương nhấn mạnh, hoàn thiện thể chế không chỉ là nhiệm vụ trọng tâm được nêu trong Nghị quyết số 68-NQ/TW mà còn là định hướng xuyên suốt của UBCK trong thời gian tới. Theo đó, UBCK sẽ tập trung vào các giải pháp gồm: Hoàn thiện khung pháp lý để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp niêm yết huy động vốn hiệu quả; Thúc đẩy thực hành quản trị theo chuẩn mực quốc tế nhằm nâng cao tính minh bạch; Khuyến khích doanh nghiệp công bố báo cáo phát triển bền vững, ESG; Đồng thời tăng cường hợp tác trong nước và quốc tế, đặc biệt trong công tác đào tạo, nâng cao năng lực lãnh đạo doanh nghiệp.

TS. Bùi Thanh Minh, Phó Giám đốc Văn phòng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) cho rằng, doanh nghiệp niêm yết và công ty đại chúng là nhóm hưởng lợi nhiều nhất từ Nghị quyết số 68-NQ/TW. Trước hết, các doanh nghiệp niêm yết và công ty đại chúng đứng trước cơ hội lớn từ việc chuyển đổi mô hình tăng trưởng, đồng thời có lợi thế rõ rệt trong việc tiếp cận vốn và thị trường tài chính khi Nghị quyết 68 đặt trọng tâm phát triển thị trường vốn chuyên nghiệp, nhấn mạnh yêu cầu nâng hạng thị trường chứng khoán. Điều này mở rộng cơ hội cho doanh nghiệp tiếp cận nhà đầu tư tổ chức và các quỹ đầu tư quốc tế trong bối cảnh môi trường kinh doanh ngày càng được cải thiện.

Trong bối cảnh này, quản trị công ty được xác định là đòn bẩy chiến lược để doanh nghiệp đón bắt cơ hội của thể chế, phát triển nhanh và bền vững, hội nhập sâu hơn vào thị trường với sự tham gia của các quỹ đầu tư quốc tế.

Một hội đồng quản trị vận hành hiệu quả theo chuẩn mực quốc tế không chỉ đảm bảo giám sát và định hướng đúng đắn, mà còn tạo dựng niềm tin cho cổ đông, nhà đầu tư và các bên liên quan. Quản trị công ty hiệu quả giúp doanh nghiệp ra quyết định tốt hơn, kiểm soát rủi ro hiệu quả hơn và tiếp cận vốn dài hạn dễ dàng hơn – điều này đặc biệt quan trọng khi chính sách đang “trải thảm đỏ” cho khu vực tư nhân.

Đề xuất sáng kiến hành động cụ thể nhằm thực thi tinh thần Nghị quyết 68, bà Hà Thu Thanh, Chủ tịch VIOD cho rằng, doanh nghiệp cũng cần tập trung vào hoàn thiện thể chế, nâng cao quản trị công ty hiện đại theo chuẩn mực quốc tế, bảo đảm tính minh bạch, hiệu quả và phát triển bền vững. Các mục tiêu cụ thể cần hướng tới bao gồm: Hoàn thiện mô hình quản trị công ty; Nâng cao nhận thức của hội đồng quản trị và ban điều hành; Xây dựng văn hóa quản trị minh bạch; Đáp ứng kỳ vọng của nhà đầu tư, đối tác và thị trường.

“Phát triển nhanh, nhưng cần phát triển bền. Và phát triển bền không thể thiếu quản trị công ty hiện đại”, bà Thanh nhấn mạnh.

Đại diện cho nhóm nhà đầu tư nước ngoài, ông Vũ Quang Thịnh - Tổng Giám đốc Dynam Capital cho rằng, doanh nghiệp cần đầu tư về chiều sâu vào khoa học kỹ thuật và công nghiệp mới, phát triển chiều sâu doanh nghiệp để nâng cao năng suất lao động, tăng quy mô thị trường mua bán và sáp nhập doanh nghiệp.

"Toàn bộ quá trình cải cách về thể chế này sẽ giúp mang đến khuôn khổ pháp lý tốt hơn nữa để hỗ trợ cho hoạt động quản trị doanh nghiệp", ông Thịnh nhận định.

“
Tại hội thảo, VIOD cập nhật kết quả Thẻ điểm Quản trị công ty khu vực ASEAN (ACGS) 2024 – nơi Việt Nam tiếp tục tăng điểm mạnh, là minh chứng cho sự cải thiện về mặt bằng quản trị. Top 5 doanh nghiệp có điểm số cao nhất sẽ đại diện Việt Nam tham dự và được vinh danh tại Lễ trao Giải QTCT ASEAN 2025 tại Malaysia.