Trump muốn áp thêm thuế 10% với Trung Quốc

Vào tháng trước, Trump đã tạm hoãn việc áp thuế toàn diện này sau khi lãnh đạo Canada và Mexico công bố các biện pháp tăng cường an ninh biên giới. Tuy nhiên, trong bài đăng trên mạng xã hội vào ngày 27/02, ông nhấn mạnh rằng ma túy từ các quốc gia láng giềng Bắc Mỹ vẫn đang xâm nhập "ở mức rất cao và không thể chấp nhận được".

"Chúng ta không thể để tai họa này tiếp tục gây hại cho Mỹ", Trump viết. "Cho đến khi nó dừng lại hoặc bị hạn chế nghiêm trọng, đề xuất thuế với Mexico và Canada dự kiến có hiệu lực vào ngày 04/03, đúng lịch trình. Trung Quốc cũng sẽ bị áp thêm 10% thuế vào ngày đó”.

Mức thuế mới với Trung Quốc sẽ được cộng dồn với khoản thuế 10% mà ông đã cho phép có hiệu lực đầu tháng này - thời điểm ông trì hoãn thuế đối với Canada và Mexico. Thuế 25% sẽ áp dụng cho tất cả hàng nhập khẩu từ hai quốc gia Bắc Mỹ, ngoại trừ các sản phẩm năng lượng từ Canada chỉ bị đánh thuế ở mức 10%.

Theo các nhà kinh tế, chính sách mạo hiểm của Trump đang đẩy Bắc Mỹ trở lại bờ vực của một cuộc chiến thương mại, điều có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến tăng trưởng kinh tế Mỹ, làm trầm trọng thêm lạm phát và thậm chí có thể gây ra suy thoái ở cả Mexico lẫn Canada. Hai quốc gia này cùng Trung Quốc là các nhà cung cấp lớn nhất cho Mỹ. Nếu không có sự nhượng bộ vào phút chót, ngày 04/03 sẽ chứng kiến thuế suất tăng vọt đối với hơn 1,000 tỷ USD hàng nhập khẩu.

Thị trường tài chính đã phản ứng mạnh trước đe dọa thuế quan mới nhất của Trump. Sáng ngày 27/02 (giờ Mỹ), đồng USD tăng vọt, đẩy đồng Đôla Canada và Peso của Mexico xuống giá đáng kể.

Tại cuộc họp nội các vào ngày 26/02, Trump dường như đã kết hợp vấn đề thuế quan Bắc Mỹ - vốn liên quan đến việc buôn bán ma túy và di cư bất hợp pháp - với kế hoạch thuế đối ứng biệt mà chính quyền ông đang chuẩn bị áp dụng với các quốc gia trên toàn thế giới. "Thời hạn ngày 02/04 của thuế đối ứng vẫn sẽ có hiệu lực đầy đủ”, Tổng thống Mỹ viết vào hôm thứ Năm.

Theo một quan chức Nhà Trắng giấu tên, Trump đã bày tỏ sự thất vọng với kết quả các biện pháp an ninh biên giới của Canada và Mexico, và cho rằng phần lớn tiến bộ đến từ nỗ lực của Mỹ. Hiện tại, chính quyền đang xem xét số ca tử vong do sử dụng ma túy quá liều tại Mỹ như một thước đo quan trọng để đánh giá hiệu quả của các sáng kiến từ hai quốc gia láng giềng. Mặc dù Trump tỏ ra quyết tâm trong việc áp thuế, vị quan chức này không loại trừ khả năng sẽ có một thỏa thuận trước ngày 04/03.

Thuế quan đối với Trung Quốc cũng liên quan mật thiết đến vai trò của nước này trong thị trường fentanyl. Theo Cơ quan Phòng chống Ma túy Mỹ (DEA), phần lớn fentanyl bất hợp pháp được sản xuất ở nước ngoài rồi buôn lậu vào Mỹ thông qua Mexico, với các băng đảng thường sử dụng thành phần từ Trung Quốc để chế biến loại ma túy này. Trung Quốc đã bác bỏ cáo buộc, cho rằng đây chỉ là "cái cớ" cho Trump áp thuế.

Trong diễn biến liên quan, Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Wang Wentao đã gửi thư phản đối các biện pháp thuế quan tới Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer vào ngày 27/02.

Tuyên bố của Trump chắc chắn sẽ làm tăng cường độ của các nỗ lực vận động hành lang đang được Canada và Mexico thực hiện để tìm kiếm thêm thời gian ân hạn. Trước đó, những nhượng bộ từ Thủ tướng Canada Justin Trudeau và Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã thuyết phục được Trump hoãn thuế quan vào phút chót.

Tuần này, một phái đoàn quan chức cấp cao của Canada gồm Bộ trưởng An toàn Công cộng David McGuinty, Đặc phái viên về fentanyl Kevin Brosseau, Bộ trưởng Giao thông Anita Anand và Bộ trưởng Nông nghiệp Lawrence MacAulay đã tới Washington để thuyết phục chính quyền Trump ngừng áp thuế với Canada. Nhóm này dự kiến sẽ gặp gỡ Tom Homan - người phụ trách vấn đề biên giới của Trump.

Tháng trước, Canada đã phê duyệt kế hoạch trị giá 901 triệu USD để tăng cường lực lượng tuần tra biên giới với Mỹ. Trong khi đó, Mexico đã cam kết cử 10,000 quân Vệ binh Quốc gia đến biên giới nhằm ngăn chặn dòng chảy fentanyl và người di cư bất hợp pháp.

Tổng thống Mexico Sheinbaum cho biết vào ngày 26/02 rằng bà có thể trực tiếp nói chuyện với Trump "nếu cần thiết" để ngăn chặn việc áp thuế. Dù lãnh đạo cả hai quốc gia đều tỏ ra sẵn sàng cho các cuộc thương lượng vào phút chót, họ cũng đã cảnh báo sẽ có biện pháp trả đũa nếu thuế quan của Trump được thực thi.

Trong nhiều thập kỷ qua, Mỹ, Canada và Mexico đã xây dựng chuỗi cung ứng liên kết chặt chẽ, từ ngành công nghiệp ô tô đến nông sản. Việc áp thuế mới sẽ có nguy cơ làm lung lay hiệp định thương mại Bắc Mỹ mà chính Trump đã ký kết trong nhiệm kỳ đầu tiên. Theo dữ liệu từ Bộ Thương mại Mỹ, năm 2023, tổng giá trị thương mại hàng hóa và dịch vụ giữa Canada và Mỹ đạt khoảng 920 tỷ USD, trong khi con số này giữa Mexico và Mỹ là gần 900 tỷ USD.

Trong những tuần đầu nhiệm kỳ thứ hai, Trump đã tỏ ra tương đối thận trọng với Trung Quốc - đối tác thương mại lớn thứ ba của Mỹ - và bày tỏ mong muốn đạt được một thỏa thuận thương mại với Bắc Kinh. Tuy nhiên, cam kết mới nhất về việc tăng thuế có thể làm xấu đi quan hệ song phương, cùng với nỗ lực tăng cường hạn chế đầu tư vào các sản phẩm chiến lược như chất bán dẫn.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã yêu cầu các quan chức giữ bình tĩnh trước những thách thức toàn cầu, một dấu hiệu cho thấy ông sẽ có cách tiếp cận ôn hòa hơn khi đối phó với các chính sách hạn chế của Mỹ, ít nhất là trong thời điểm hiện tại.

- 00:27 28/02/2025