Tổng cục Thống kê giải thích nguyên nhân Việt Nam có mức tăng lạm phát thuộc nhóm thấp nhất thế giới

Theo Tổng cục Thống kê, tình hình lạm phát thế giới tiếp tục tăng cao, đặc biệt tại khu vực châu Âu và Mỹ. Trong tháng 8/2022, lạm phát của khu vực đồng Euro tăng lên mức cao kỷ lục 9,1% so với cùng kỳ năm trước. Lạm phát tháng 8/2022 của Mỹ tăng 8,3%, tuy thấp hơn mức tăng 8,5% của tháng trước nhưng cao hơn kỳ vọng làm FED tiếp tục tăng lãi suất lần thứ 5 vào ngày 21/9/2022 để thắt chặt chính sách tiền tệ.

Tại châu Á, lạm phát tháng 8/2022 của Thái Lan tăng 7,9%; Hàn Quốc tăng 5,7%;                      Indonesia tăng 4,7%; Nhật Bản tăng 3%; Trung Quốc tăng 2,5%. Việt Nam tiếp tục thuộc nhóm các nước có mức tăng lạm phát thấp so với mặt bằng chung khi CPI tháng 9/2022 tăng 3,94% so với cùng kỳ năm trước.

Bà Nguyễn Thu Oanh, Vụ trưởng Vụ Thống kê Giá.

Trong nước, kinh tế phục hồi mạnh, nhu cầu sản xuất hàng hóa phục vụ tiêu dùng và xuất khẩu cùng với tác động của giá hàng hóa thế giới đã đẩy giá hàng hóa và dịch vụ thiết yếu tăng nhưng nhìn chung mặt bằng giá cơ bản được kiểm soát. CPI bình quân 9 tháng năm nay tăng 2,73% so với cùng kỳ năm trước. 

Bà Nguyễn Thu Oanh, Vụ trưởng Vụ Thống kê Giá (Tổng cục Thống kê), cho biết để chủ động ứng phó với áp lực lạm phát gia tăng, trong thời gian qua Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương ban hành kịp thời nhiều chính sách, thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm hạn chế những tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế – xã hội. Các chính sách phù hợp cùng với sự quyết liệt, sát sao trong chỉ đạo, điều hành đã giúp giảm áp lực đáng kể lên mặt bằng giá, ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống của nhân dân.

Một số chính sách rất hiệu quả như: Giảm thuế giá trị gia tăng với một số nhóm hàng hóa và dịch vụ từ 10% xuống 8% từ ngày 01/02/2022; giảm 50% mức thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay từ ngày 01/01/2022 đến hết ngày 31/12/2022; giảm mức thu 37 khoản phí, lệ phí trong 6 tháng đầu năm 2022; giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu; thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động; quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động…

Đồng thời, một loạt nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tác động lớn tới CPI như nhóm giáo dục, năm học 2021-2022, nhiều địa phương miễn giảm học phí. 

Với dịch vụ y tế, nếu thực hiện theo đúng lộ trình thì năm nay phải thực hiện tăng giá nhưng vẫn đang trì hoãn nên tiếp tục kiềm chế lạm phát. Trong rổ CPI, dịch vụ y tế, giáo dục chiếm tới gần 12%... nên 2 nhóm này chưa tăng giá đã giúp kiểm soát lạm phát.

Tương tự, với giá điện, bà Oanh đánh giá dù nguồn nguyên liệu đầu vào tăng nhưng EVN không tăng giá điện. Nếu chỉ số giá điện tăng 10% sẽ tác động vào CPI 0,3 điểm phần trăm. 

Bên cạnh đó, việc chủ động về lương thực, thực phẩm cũng sẽ góp phần kiềm chế lạm phát. Giá thịt lợn 9 tháng giảm gần 16% đã làm CPI giảm 0,54 điểm phần trăm. 

Tuy nhiên, bà Oanh cũng chỉ ra những yếu tố gây nên sức ép kiểm soát lạm phát. Theo đó, tiềm ẩn những yếu tố làm tăng CPI những tháng cuối năm 2022, cũng như năm 2023. Cụ thể, giá nhiên, nguyên vật liệu ở mức cao, trong khi Việt nam phụ thuộc nhập khẩu phần lớn vào nguồn cung bên ngoài (nhập khẩu tư liệu sản xuất chiếm tới hơn 90% kim ngạch nhập khẩu) tạo nên áp lực lên giá hàng hóa tiêu dùng trong nước. 

Giá USD tăng càng làm tăng thêm chi phí nhập khẩu nguyên vật liệu, gây sức ép mặt bằng giá. Thống kê 9 tháng đầu năm nay cho thấy chỉ số giá nguyên liệu tăng 6% so với cùng kỳ năm trước, cao nhất 10 năm qua. 

Giá xăng dầu thế giới vẫn diễn biến trong phức tạp, dù hiện nay giảm nhưng rủi ro hiện hữu vì chiến sự Nga – Ukraine chưa biết khi nào chấm dứt, đồng thời sự phục hồi của nhiều nền kinh tế lớn như Trung Quốc sẽ tạo áp lực lên lạm phát.

Giá lương thực, thực phẩm có thể tăng lên, nhất là giá thịt lợn có khả năng tăng vào những tháng cuối năm nếu không đảm bảo nguồn cung... 

Chính vì vậy, Vụ trưởng Vụ Thống kê Giá nhấn mạnh, công tác quản lý, điều hành giá trong thời gian tới cần tiếp tục thực hiện thận trọng, chủ động và linh hoạt để bảo đảm kiểm soát tốc độ tăng giá tiêu dùng năm 2022, đồng thời tạo cơ sở cho việc kiểm soát lạm phát trong năm 2023.

Thy Lê