Số thu thuế từ lĩnh vực thương mại điện tử tăng nhanh

Các nhà cung cấp nước ngoài đã nộp là 11.498 tỷ đồng

Tổng cục Thuế cho biết, theo số liệu báo cáo của cục thuế các địa phương, thông qua công tác phối hợp với các sở, ban, ngành địa phương, các ngân hàng thương mại, khai thác thông tin của Tổng cục Thuế chia sẻ, cơ quan thuế trên toàn quốc đã thực hiện rà soát các tổ chức, cá nhân kinh doanh TMĐT để đưa vào diện quản lý, yêu cầu kê khai phù hợp thực tế, điều chỉnh doanh thu hoặc xử lý truy thu.

Thực tế cho thấy, số thu từ lĩnh vực TMĐT tăng cao qua từng năm. Theo thống kê, năm 2021 đạt 261 tỷ đồng, năm 2022 đạt 716 tỷ đồng (bằng 274% năm 2021) và chỉ trong 10 tháng đầu năm 2023 số thu đã đạt 536,5 tỷ đồng.

Đối với công tác quản lý thuế đối với các nhà cung cấp nước ngoài, tính đến hết tháng 10/2023, đã có 74 nhà cung cấp nước ngoài đăng ký, khai thuế và nộp thuế qua Cổng Thông tin điện tử, trong đó bao gồm các công ty công nghệ hàng đầu thế giới, có hoạt động kinh doanh trên toàn cầu như: Google, Meta, Microsoft, Tiktok... Đến nay, tổng số thuế các nhà cung cấp nước ngoài đã nộp là 11.498 tỷ đồng.

Cùng với việc quản lý thu, thời gian qua, ngành Thuế cũng đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra. Theo đó, phân công nhiệm vụ triển khai công tác kiểm tra đối với người nộp thuế bao gồm: 18 doanh nghiệp trong nước (6 doanh nghiệp là chủ sở hữu sàn TMĐT, 9 doanh nghiệp là trung gian thanh toán, 3 doanh nghiệp là Công ty đối tác nước ngoài tại Việt Nam) và 6 nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam.

Đồng thời, đối với nhà cung cấp nước ngoài, Tổng cục Thuế đã có công văn yêu cầu nhà cung cấp nước ngoài thực hiện nghĩa vụ thuế tại Việt Nam; liên hệ làm việc trực tiếp nhằm hỗ trợ nhà cung cấp nước ngoài thực hiện đăng ký thuế, khai nộp thuế, ban hành thông báo đề nghị giải trình cung cấp thông tin về các tổ chức có giao dịch với các nhà cung cấp nước ngoài. Đến nay, 6/6 nhà cung cấp nước ngoài (Google, Netflix, Spotify, Apple, Amazon, Tinder) đã thực hiện đăng ký thuế tại Việt Nam, trong đó có 4 nhà cung cấp nước ngoài đã thực hiện kê khai, nộp thuế qua Cổng Thông tin điện tử bao gồm Google, Netflix, Spotify, Apple.

Thông qua công tác kiểm tra, đối chiếu thông tin theo chuyên đề nêu trên, cơ quan thuế đã tìm hiểu về thực trạng, mô hình kinh doanh của các tổ chức liên quan đến hoạt động TMĐT, qua đó nắm bắt, đánh giá, đề xuất các giải pháp quản lý thuế phù hợp, đồng thời đề xuất sửa đổi, bổ sung chính sách thuế hiện hành nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT. Ngoài ra, qua công tác kiểm tra, cơ quan thuế cũng thu thập được thông tin của các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn giao dịch TMĐT phục vụ cho quản lý thuế toàn ngành.

Theo Tổng cục Thuế, từ thực tế triển khai cho thấy, có nhiều khó khăn trong việc quản lý đầy đủ các nguồn thu, đối tượng nộp thuế. Nguyên nhân là do phương thức mua bán, giao dịch được thực hiện thông qua các phương tiện trực tuyến, kết nối mạng Internet toàn cầu nên người mua người bán không cần có sự tiếp xúc trực tiếp, không cần địa điểm kinh doanh cố định. Hộ, cá nhân kinh doanh TMĐT thường không có đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế, không có địa chỉ kinh doanh rõ ràng. Bên cạnh đó, có nhiều đối tượng sử dụng thông tin cá nhân của người khác để đăng ký kinh doanh TMĐT nên khó quản lý được chính xác đối tượng.

Đặc biệt, hoạt động kinh doanh của các nhà cung cấp nước ngoài được thực hiện hoàn toàn trên nền tảng số, thông qua mạng internet dẫn đến việc cơ quan thuế gặp khó khăn khi thu thập thông tin, xây dựng danh sách nhà cung cấp nước ngoài để yêu cầu đăng ký, kê khai và nộp thuế.

Cơ quan Thuế cũng không dễ dàng tiếp cận hỗ trợ, hướng dẫn nhà cung cấp nước ngoài hiểu và chấp hành đúng pháp luật thuế của Việt Nam do các nhà cung cấp nước ngoài không hiện diện tại Việt Nam.

Đáng chú ý, Tổng cục Thuế cho biết, hiện thông tin do sàn TMĐT cung cấp lên Cổng thông tin còn chưa đầy đủ, nhiều sai lệch và bất hợp lý.

Xây dựng mô hình quản lý rủi ro

Khắc phục những khó khăn, vướng mắc, trong năm 2024, Tổng cục Thuế sẽ nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý thuế, Luật thuế và các văn bản dưới Luật có liên quan nhằm tăng cường trách nhiệm trong việc khai thuế, nộp thuế và cung cấp thông tin cho cơ quan thuế của các chủ thể có liên quan đến hoạt động kinh doanh TMĐT như: chủ sở hữu sàn giao dịch TMĐT, nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam, các đơn vị vận chuyển, ngân hàng, trung gian thanh toán…

Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế, đặc biệt chú trọng người nộp thuế là cá nhân kinh doanh TMĐT, chủ sở hữu sàn TMĐT, nhà cung cấp nước ngoài thực hiện nghĩa vụ thuế theo quy định.

Tổng cục Thuế cũng sẽ nghiên cứu xây dựng/thuê ngoài công cụ tự động thu thập dữ liệu của các đối tượng kinh doanh theo hình thức kinh doanh trực tuyến qua các kênh: website kinh doanh của đối tượng kinh doanh, sàn giao dịch TMĐT, mạng xã hội (Facebook, Instagram, Tiktok...). Hoàn thiện cơ sở dữ liệu về TMĐT từ các nguồn thông tin từ người nộp thuế, thông tin quản lý thuế của cơ quan thuế, thông tin từ kết quả thanh tra, kiểm tra và thông tin từ bên thứ ba (các cơ quan, tổ chức khác). Xây dựng mô hình quản lý rủi ro đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh TMĐT, theo đó áp dụng trí tuệ nhận tạo (AI) để xử lý dữ liệu lớn, đưa ra các cảnh báo đối với trường hợp có rủi ro về thuế.

Tổng cục Thuế cho biết, thời gian tới, sẽ tiếp tục triển khai thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch thường xuyên và theo chuyên đề đối với hoạt động TMĐT, trong đó tập trung thanh tra, kiểm tra đối với các doanh nghiệp là chủ sàn kinh doanh TMĐT, các đơn vị vận chuyển, trung gian thanh toán để nắm bắt thông tin về các cá nhân, tổ chức có kinh doanh TMĐT.

Đồng thời, tích cực phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước trong việc chia sẻ, kết nối dữ liệu nhằm nâng cao công tác quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT. Đặc biệt trong thời gian tới sẽ đẩy mạnh kết nối dữ liệu giữa các bộ, ngành phục vụ phát triển TMĐT, chống thất thu thuế, đảm bảo an ninh tiền tệ.