Ngân sách sẽ hụt thu 1,87 tỷ USD, vì sao Bộ Tài chính vẫn muốn giảm 50% thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu?

Nếu giảm 50% thuế bảo vệ môi trường với mặt hàng xăng dầu, số thu ngân sách năm 2024 sẽ giảm tương ứng gần 43.000 tỷ đồng (1,87 tỷ USD). Nhưng do xăng dầu là mặt hàng thiết yếu và là đầu vào của nhiều ngành sản xuất, tác động đến rất nhiều đối tượng trong nền kinh tế, việc giảm thuế đối với mặt hàng này sẽ hỗ trợ nền kinh tế, người dân và doanh nghiệp.

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự án Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối với xăng, dầu, mỡ nhờn. Theo đó, cơ quan này đề xuất tiếp tục giảm 50% thuế BVMT với xăng dầu, mỡ nhờn trong năm 2024.

Cụ thể mức thu thuế bảo vệ môi trường đối với xăng RON 95 (trừ etanol) 2.000 đồng/lít, nhiên liệu bay, dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn 1.000 đồng/lít, mỡ nhờn 1.000 đồng/kg, dầu hỏa 600 đồng/lít.

Theo tính toán của Bộ Tài chính, việc giảm thuế bảo vệ môi trường trong xăng dầu năm 2024, số thu ngân sách sẽ giảm tương ứng gần 43.000 tỷ đồng (1,87 tỷ USD)

Từ ngày 1/1/2025, mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn thực hiện theo Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 của UBTVQH (xăng, trừ etanol là 4.000 đồng/lít; nhiên liệu bay là 3.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn là 2.000 đồng/lít; dầu hỏa là 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn là 2.000 đồng/kg).

Để đảm bảo tính liên tục và kịp thời, Bộ Tài chính đề nghị Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2024.

Trước đó, tại Nghị quyết của Chính phủ giao Bộ Tài chính khẩn trương hoàn thiện hồ sơ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, tiếp tục áp dụng mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2024, trình Chính phủ trong tháng 10/2023.

Ngày 6/10, Bộ Tài chính đã có công văn báo cáo Thủ tướng Chính phủ, trong đó đề nghị xây dựng hồ sơ Dự án Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn. Ngày 12/10, Văn phòng Chính phủ đã có công văn về xây dựng dự án Nghị quyết, theo đó Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã đồng ý giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan xây dựng Nghị quyết về mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo trình tự thủ tục rút gọn theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Theo Bộ Tài chính, xăng dầu là mặt hàng thiết yếu và là đầu vào của nhiều ngành sản xuất, tác động đến rất nhiều đối tượng trong nền kinh tế. Do đó, việc giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn không phân biệt đối tượng áp dụng đã hỗ trợ nền kinh tế, người dân và doanh nghiệp. Do đó, việc tiếp tục thực hiện mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2024 sẽ góp phần ổn định giá bán lẻ xăng dầu trong nước, từ đó góp phần, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.

Thuế BVMT là một trong những yếu tố cấu thành giá bán lẻ xăng dầu trong nước nên việc điều chỉnh mức thuế BVMT sẽ tác động trực tiếp đến giá bán lẻ xăng dầu trong nước. Trên cơ sở đó góp phần giảm trực tiếp chi phí của người dân trong việc tiêu thụ xăng dầu và giảm các chi phí gián tiếp từ việc tiêu dùng các sản phẩm khác.

Đồng thời, việc giảm thuế BVMT sẽ góp phần giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, giúp doanh nghiệp tăng khả năng phục hồi và mở rộng sản xuất, kinh doanh, nhất là các doanh nghiệp được hưởng lợi nhiều từ việc giảm thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như giao thông vận tải, vận chuyển, đánh bắt thủy sản, dịch vụ khí đốt...

Theo tính toán của Bộ Tài chính, với dự kiến sản lượng tiêu thụ xăng, dầu, mỡ nhờn năm 2024 tương đương sản lượng xăng, dầu, mỡ nhờn dự kiến tiêu thụ năm 2023 và với mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất nêu trên thì dự kiến số thu thuế BVMT giảm khoảng 38.929 tỷ đồng và tổng thu ngân sách nhà nước (bao gồm cả phần giảm thuế giá trị gia tăng) giảm khoảng 42.822 tỷ đồng.

Đặc biệt, trong bối cảnh tình hình thị trường xăng dầu thế giới vẫn còn tiếp tục diễn biến phức tạp, kéo theo nhiều khả năng giá thời gian tới vẫn biến động khó lường, tiềm ẩn nguy cơ rủi ro đến sự ổn định kinh tế - xã hội cũng như tác động đến thị trường trong nước.

"Việc mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn tăng về mức trần từ ngày 1/1/2024 sẽ gây ảnh hưởng nhất định đến tâm lý, đời sống sinh hoạt của người dân cũng như hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, cần phải có giải pháp để góp phần ổn định giá xăng dầu, ổn định kinh tế vĩ mô năm 2024", dự thảo tờ trình của Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Mặt khác, việc sử dụng công cụ điều chỉnh mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn được xem là khả thi và có hiệu quả nhằm góp phần bình ổn giá trong nước. Đây cũng là giải pháp đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định lựa chọn áp dụng để phù hợp với diễn biến giá xăng dầu trong từng giai đoạn.

Thanh Hoa