Thị trường IPO Đông Nam Á 2022: Thái Lan dẫn đầu khu vực, Việt Nam kém sôi động

Ngày 27/2, Deloitte Việt Nam đã cho ra mắt báo cáo "Thị trường IPO tại Đông Nam Á năm 2022", tổng hợp các hoạt động phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng tại 6 quốc gia trong khu vực Đông Nam Á. 

Theo ấn phẩm mới nhất của Deloitte, bất chấp những bất ổn của nền kinh tế toàn cầu, khu vực Đông Nam Á đã có 163 vụ IPO thành công trong năm, tăng 7% so với cùng kỳ năm 2021 (152 vụ), với tổng vốn hóa thị trường là 56,1 tỷ USD. 

Mặc dù vậy, tổng số vốn hóa gọi được qua IPO là 7,6 tỷ USD, giảm 42% so với mức 13,3 tỷ USD đã đạt được trong năm 2021, cho thấy năm 2022 có nhiều vụ IPO nhỏ.

Deloitte cũng đánh giá thị trường Đông Nam Á ít bị ảnh hưởng hơn các thị trường lớn trên thế giới. Cụ thể, tương tự các xu hướng được chứng kiến ở thị trường vốn ở Mỹ, Vương quốc Anh và Hong Kong, vốn gọi qua IPO ở Đông Nam Á đã giảm mặc dù GDP vẫn tăng trưởng trong 2 năm qua. Tuy nhiên, thị trường Đông Nam Á vẫn thể hiện tương đối tốt hơn các thị trường khác,
với mức giảm trung bình cho số vốn huy động là 43%, trong khi các sàn khác giảm hơn 60% số vốn huy động.

Những số liệu Deloitte công bố trong báo cáo mới nhất được tổng hợp từ 6 quốc gia trong khu vực, bao gồm: Indonesia, Malaysia, Phillipines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam. 

Theo báo cáo, Thái Lan và Indonesia là những quốc gia có thị trường IPO hoạt động sôi nổi hàng đầu tại khu vực, đứng đầu cả về số vụ IPO, lượng vốn gọi được qua các vụ niêm yết cũng như giá trị vốn hóa IPO. 

Cụ thể, trong năm 2022, Thái Lan có tổng cộng 42 vụ IPO, huy động được 3,6 tỷ USD và đạt tổng vốn hóa lên tới 14 tỷ USD. Quốc gia này có tổng số tiền huy động qua hoạt động IPO cao nhất trong số các sàn giao dịch tại Đông Nam Á, trong đó, 3,2 tỷ USD đã được huy động trong nửa cuối năm 2022, khi các biện pháp hạn chế Covid-19 được nới lỏng.

Tổng số vụ IPO của Indonesia năm 2022 là 59 vụ, huy động 2,3 tỷ USD và đạt tổng vốn hóa là 37 tỷ USD. Thị trường Indonesia vẫn duy trì vị thế một trong hai quốc gia dẫn đầu thị trường Đông Nam Á kể từ năm 2021.

Riêng thương vụ Gojek chiếm 1,1 tỷ USD trong số vốn huy động được, và cũng là thương vụ IPO dẫn đầu toàn khu vực trong năm nay. Vụ IPO của Global Digital Niaga Tbk, hay còn được biết đến với cái tên “BliBli”, đứng thứ 2 với 508 triệu USD huy động được. Gojek và BliBli gia nhập vào nhóm các công ty công nghệ đang phát triển ở Indonesia được chào bán trong những năm gần đây.

Theo báo cáo của Deloitte, thị trường IPO tại Malaysia đã nổi lên từ đại dịch với số vốn huy động tăng 138%, tương ứng 801 triệu USD. Mức tăng này được thúc đẩy bởi nhu cầu của các nhà đầu tư đối với các công ty có nền tảng tốt. Đặc biệt, số lượng chào bán trên sàn ACE (Access, Certainty, Efficiency) đã tăng hơn gấp đôi từ 11 vào năm 2021 lên 26 vào năm 2022. 

Singapore đã ghi nhận 11 thương vụ IPO, huy động được 428 triệu USD trong năm 2022, bao gồm ba thương vụ SPAC (công ty đặc biệt thành lập với mục đích mua lại) với tổng số vốn gọi
được là 389 triệu USD, và 8 thương vụ IPO trên thị trường Catalist huy động được 39 triệu USD. 

Vào năm 2022, thị trường chứng khoán Philippines có tổng cộng 8 đợt chào bán, huy động được tổng cộng 352 triệu USD. Quỹ REIT năng lượng đầu tiên của quốc gia này, Citicore Energy REIT Corp, có giá trị chào bán cao nhất trong năm với số vốn huy động là 124 triệu USD.

Tại Việt Nam, đã có 8 thương vụ IPO vào năm 2022 với số vốn gọi được qua IPO lên tới 71 triệu USD và giá trị vốn hóa các doanh nghiệp này là 537 triệu USD. Trong đó, có 6 thương vụ IPO được diễn ra vào nửa đầu năm 2022. Các công ty và nhà đầu tư trở nên thận trọng hơn trong nửa cuối năm do những bất ổn trên thị trường vốn toàn cầu và trong nước.

Liên quan tới những vụ IPO lớn nhất khu vực, top 15 thương vụ hàng đầu hầu hết đều xuất phát từ Thái Lan và Indonesia. 

Về tiềm năng thị trường IPO trong năm nay, Deloitte Việt Nam đánh giá khu vực Đông Nam Á vẫn có cơ hội tăng trưởng các vụ chào bán cổ phiếu, trước bối cảnh lạm phát toàn cầu đang có xu hướng hạ nhiệt và Cục Dự trữ Liên bang (Mỹ) đang làm chậm tốc độ tăng lãi suất.

Công ty kiểm toán này dự kiến các quốc gia trong khu vực hầu hết sẽ tăng số vụ IPO trong năm 2023 nhờ những tự báo tích cực của nền kinh tế, tuy nhiên tình hình tại Việt Nam có thể tạm chững. Theo đó, những thay đổi về quy định trên thị trường vốn được kỳ vọng sẽ thúc đẩy niềm tin của nhà đầu tư và ổn định nền kinh tế trong dài hạn, hướng đến một thị trường chứng khoán sôi động hơn.

Bà Tay Hwee Ling, Lãnh đạo phụ trách dịch vụ Tư vấn Sự kiện đột phá, Deloitte Đông Nam Á và Singapore, nhận định: "Đông Nam Á vẫn còn tiềm năng tăng trưởng cao, khi khu vực này vươn lên khỏi khủng hoảng Covid-19. Chúng tôi kỳ vọng hoạt động IPO sẽ trải qua các chu kỳ lên và xuống, vì thị trường đang điều chỉnh lại từ tư duy thời đại dịch sang 'trạng thái bình thường’. Mặc dù định giá hiện tại có thể thấp hơn đối với các công ty công nghệ, nhưng những công ty có nền tảng kinh doanh vững chắc và có thể chứng minh khả năng sinh lời sẽ vẫn có thể đạt được định giá thị trường tối ưu và khai thác những lợi ích của thị trường vốn”.