Động lực tạo nên ‘con sóng thần’ thứ 5 của thị trường chứng khoán

Từ tháng 4/2025 tới nay, VN-Index đã tăng một mạch hơn 55% trong vòng khoảng 20 tuần và chỉ trải qua một nhịp điều chỉnh nhẹ 2%.

"Con sóng thần" thứ 5

Trong báo cáo chiến lược mới đây, Chứng khoán BIDV (BSC) cho biết, nhìn lại hành trình phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam qua các chu kỳ, có thể thấy mỗi “con sóng thần” đều mang dấu ấn riêng biệt.

Điển hình là năm 2005-2007, VN-Index chứng kiến mức tăng 346% trong 74 tuần. P/E khi bắt đầu ở mức 26,37 và lên đỉnh 49,82, phản ánh sự hưng phấn cực mạnh, nhịp điều chỉnh mạnh nhất giữa "con sóng" cũng xuất hiện với mức giảm gần 37%, sau đó tiếp tục đi lên.

"Con sóng" thứ 2 diễn ra từ tháng 2-10/2009, thị trường bất ngờ hồi phục ngoạn mục với mức tăng hơn 165% chỉ trong hơn nửa năm.

"Con sóng" thứ 3 diễn ra trong giai đoạn 2016 – 2018, chỉ số tăng hơn 130% trong khoảng 2 năm, thanh khoản cải thiện rõ rệt với giá trị giao dịch trung bình phiên hơn 3.800 tỷ.

Đến giai đoạn 2020 – 2022, chứng khoán Việt Nam lại chứng kiến một làn sóng tăng trưởng mạnh mẽ sau đại dịch Covid-19. Chỉ trong chưa đầy 2 năm, chỉ số tăng hơn 131%, thanh khoản đạt kỷ lục với hơn chục nghìn tỷ đồng mỗi phiên, phản ánh dòng tiền mới từ nhà đầu tư cá nhân. Tuy nhiên, sau đỉnh cao hưng phấn, thị trường lại trải qua những nhịp điều chỉnh sâu, giảm từ 12% đến 14%.

Hiện tại, kể từ tháng 4/2025 , thị trường dường như đang bước vào “con sóng thần” thứ 5. Chỉ trong khoảng 20 tuần, VN-Index đã tăng hơn 55%, tốc độ tăng nhanh hơn hẳn so với các chu kỳ trước. Thanh khoản vọt lên mức kỷ lục, trung bình trên 30.000 tỷ đồng mỗi phiên, cho thấy sự nhập cuộc mạnh mẽ của dòng tiền.

Đáng chú ý, mặt bằng định giá P/E hiện nay vẫn ở mức vừa phải, thấp hơn nhiều so với đỉnh của các chu kỳ cũ.

Theo BSC, hiện tại, bức tranh vĩ mô đang sáng sủa hơn. GDP nửa đầu năm 2025 đạt mức tăng trưởng 7,52%, cao vượt trội so với các năm gần đây. CPI duy trì ổn định quanh 3,27%. Tín dụng tăng trưởng tới gần 10% chỉ trong nửa đầu năm, phản ánh dòng vốn được bơm mạnh vào nền kinh tế.

Chính sách tiền tệ ở trạng thái nới lỏng vừa phải, lãi suất cơ bản khoảng 4,5%, thấp hơn đáng kể so với các giai đoạn trước. Chính sách tài khóa cũng đi theo hướng mở rộng có điều tiết: giảm thuế, mở rộng cơ sở thu, đồng thời tập trung vào đầu tư công lớn ở các lĩnh vực hạ tầng, kinh tế số và chuyển đổi xanh. Đây chính là nền tảng vĩ mô quan trọng giúp tạo nên “con sóng thần” thứ 5 của TTCK.

VN-Index có thể lên 1.854 điểm vào cuối năm

Chứng khoán Vietcombank (VCBS) nhận định bức tranh vĩ mô trong và ngoài nước tiếp tục hỗ trợ đà tăng dài hạn của TTCK trong các tháng cuối năm 2025.

Theo đó, với mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8,3 - 8,5%, Thủ tướng chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thực hiện nhiệm vụ quyết liệt, chủ động điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025. Theo thông lệ, tăng trưởng tín dụng thường tăng tốc vào các tháng cuối năm, thúc đẩy mạnh mẽ lợi nhuận cho cả các ngân hàng và doanh nghiệp niêm yết trên sàn.

Chính sách mới về thương mại điện tử và hoãn kế hoạch áp thuế bất động sản sở hữu cũng kỳ vọng tạo động lực cho thị trường, đặc biệt là nhóm cổ phiếu ngân hàng và bất động sản.

Ngoài ra, đối sách làm giảm áp lực tỷ giá là sử dụng các công cụ điều tiết tiền tệ mới của NHNN, bên cạnh việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) giảm lãi suất có thể làm giảm bớt áp lực lên thị trường liên ngân hàng khi công cụ tín phiếu đang ngày trở nên kém hiệu quả hơn, đồng thời tạo ra dư địa cho NHNN tiếp tục duy trì chính sách lãi suất thấp cho tới cuối năm.

Hơn hết, câu chuyện nâng hạng TTCK đang đến gần cũng thêm "chất xúc tác" cho đà tăng của thị trường. Theo đó, chỉ số các TTCK cận biên thường tăng trước thềm nâng hạng 1 năm và trong dài hạn cùng với tiềm năng tăng trưởng kinh tế.

Với đà tăng của VN-Index trong tháng 7 và tháng 8, chỉ số chung đang giao dịch với P/E 14,9x. P/E hiện tại đang ở mức hấp dẫn so với bình quân khu vực (~15,3x) và bình quân 5 năm (~14,4x), đồng thời mặt bằng lãi suất thấp cùng tăng trưởng tín dụng tăng mạnh vào các tháng cuối năm, được kỳ vọng sẽ tiếp tục hỗ trợ thanh khoản thị trường dồi dào và nâng mặt bằng định giá P/E các ngành lên nền cao mới.

VCBS đưa ra ước tính P/E của VN sẽ dao động ở vùng 13,4x – 16,4x trong năm 2025. VN-Index đang vận động tiệm cận quanh đỉnh thời đại và tiếp tục hướng tới kịch bản cơ sở tại 1.672 và kịch bản tích cực tại 1.854 điểm trong 4 tháng cuối năm 2025 với kỳ vọng nâng hạng thị trường, các chính sách quyết liệt đẩy mạnh tăng trưởng và các bước tiến tiếp theo từ nghệ thuật ngoại giao linh hoạt.

Trong kịch bản cơ sở, Chứng khoán VNDirect kỳ vọng VN-Index sẽ hướng tới vùng 1.850–1.900 điểm, được dẫn dắt bởi các động lực mạnh mẽ gồm: khả năng nâng hạng thị trường, FED đảo chiều chính sách tiền tệ với các đợt cắt giảm lãi suất, và triển vọng lợi nhuận tích cực của các doanh nghiệp niêm yết. Tổng hòa các yếu tố này sẽ mở ra dư địa cho mở rộng định giá (re-rating) đáng kể và củng cố niềm tin của nhà đầu tư.

Còn Vietnam Enterprise Investments Ltd (VEIL) - quỹ ngoại lớn nhất TTCK Việt Nam, dự báo GDP Việt Nam năm 2025 có thể tăng 8%, lạm phát bình quân ở mức 4,2%, lãi suất cho vay khoảng 8,4% và tỷ giá VND/USD quanh mức 26.500.

Quỹ ngoại này bày tỏ sự tin tưởng vào tiềm năng tăng trưởng của TTCK Việt Nam, cho biết sẵn sàng nắm bắt các cơ hội đầu tư từ 3 chủ điểm chính gồm mở bán dự án bất động sản, tiến độ nâng hạng thị trường lên mới nổi và các thương vụ IPO.

Dù vậy, trước các sự kiện có tính bước ngoặt, VN-Index có thể đối mặt với áp lực điều chỉnh ngắn hạn, chủ yếu đến từ hoạt động chốt lời tại các nhóm vốn hóa lớn dẫn dắt như ngân hàng và chứng khoán.

Các rủi ro bổ sung bao gồm lo ngại về biến động tỷ giá và xu hướng bán ròng kéo dài của khối ngoại. Chỉ số có thể kiểm định lại vùng 1.600 điểm (+/-20 điểm) để hấp thụ lực cung giá thấp, trước khi hướng tới những “nấc thang” mới.

Nhà đầu tư được khuyến nghị duy trì tỷ trọng ở các cổ phiếu cơ bản tốt còn tiềm năng tăng giá. Việc quản trị rủi ro cần được ưu tiên thông qua tái cân bằng danh mục và kiểm soát chặt chẽ tỷ lệ sử dụng đòn bẩy tài chính.

Hải Giang