Điều kiện để đất nông nghiệp được thế chấp vay vốn

Theo Luật sư Bùi Đức Nhã - Công ty luật TNHH Tuệ Anh, theo khoản 1, Điều 45 Luật Đất đai năm 2024, người sử dụng đất chỉ được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:

Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp pháp; Đất không có tranh chấp; Không bị kê biên để thi hành án; Không bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời; Và đặc biệt: đất phải còn trong thời hạn sử dụng.

Trường hợp đất nông nghiệp đã hết hạn sử dụng, nếu tại thời điểm ký hợp đồng thế chấp, đất nông nghiệp đã hết thời hạn sử dụng ghi trên Giấy chứng nhận và chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép tiếp tục sử dụng thì không đủ điều kiện thế chấp. Hợp đồng thế chấp trong trường hợp này sẽ bị coi là vô hiệu. Các bên có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu.

Trường hợp đất vẫn còn hạn khi thế chấp nhưng hết hạn khi tranh chấp, nếu tại thời điểm ký hợp đồng, đất nông nghiệp vẫn còn thời hạn sử dụng nhưng đến khi phát sinh tranh chấp thì đã hết hạn, Tòa án sẽ đề nghị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xác định.

Nếu đất được gia hạn mà không phải làm thủ tục điều chỉnh thời hạn, hợp đồng thế chấp vẫn có hiệu lực và tài sản tiếp tục được xử lý theo quy định.

Nếu đất không được gia hạn, Tòa án sẽ xác định hợp đồng không còn đối tượng để thực hiện và tuyên bố chấm dứt hợp đồng theo khoản 5, Điều 422 Bộ luật Dân sự 2015.

Như vậy, quyền sử dụng đất nông nghiệp chỉ có thể được thế chấp khi còn trong thời hạn sử dụng và đáp ứng các điều kiện pháp luật khác. Người dân khi có nhu cầu thế chấp cần lưu ý gia hạn đất kịp thời để tránh rủi ro pháp lý và thiệt hại tài chính.