Phó TGĐ Đỗ Bảo Ngọc (CSI): Quỹ đầu tư quốc tế quan tâm đến ESG, yêu cầu doanh nghiệp minh bạch thông tin

Hoạt động ngân hàng đầu tư (Investment Banking - IB) tại các công ty chứng khoán (CTCK) hiện đang giữ vai trò then chốt trong việc huy động vốn cho các doanh nghiệp, thông qua kết nối giữa người mua và người bán.

Ông Đỗ Bảo Ngọc, Phó Tổng giám đốc CTCP Chứng khoán Kiến thiết Việt Nam (UPCoM: CSI), đã dành thời gian chia sẻ với chúng tôi những góc nhìn sâu sắc, những kỳ vọng và yêu cầu từ phía các nhà đầu tư/người mua (buy-side) trước khi đưa ra quyết định đầu tư vào các doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh hiện nay.

* Với vai trò là bên trung gian tư vấn, ông đánh giá thế nào về mảng IB tại thị trường Việt Nam trong những năm gần đây?

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Có thể nói, giai đoạn từ năm 2022 đến nay, mảng IB tại Việt Nam gặp nhiều khó khăn khi thị trường chứng khoán (TTCK) chịu nhiều tác động tiêu cực và suy giảm. Đặc biệt là sau loạt vụ án vi phạm phát luật liên quan đến phát hành trái phiếu, hành vi thao túng thị trường… Nhiều doanh nghiệp thậm chí không thể thanh toán đủ gốc và lãi trái phiếu khi đến hạn, khiến nhà đầu tư dần mất đi niềm tin.

Chính vì vậy, hoạt động IB cũng gặp nhiều thách thức khi nhu cầu niêm yết, phát hành trái phiếu, phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược, IPO… chỉ ở mức rất thấp so với các giai đoạn trước.

* Các quỹ đầu tư quốc tế đều quan tâm tới yếu tố ESG khi ra quyết định đầu tư. Xu hướng ESG đang tác động thế nào tới thị trường IB?

- Thực tế cho thấy yếu tố ESG (Environment - Social - Governance) được các quỹ đầu tư quốc tế dành nhiều sự quan tâm mỗi khi đánh giá về một doanh nghiệp trước khi đầu tư. Điều này cũng thúc đẩy các doanh nghiệp có nhu cầu IPO, tìm kiếm cổ đông chiến lược hoặc muốn đa dạng hóa cơ cấu cổ đông trước khi trở thành công ty đại chúng và niêm yết buộc phải chú trọng nhiều hơn về định hướng kinh doanh gắn với các tiêu chí ESG.

Là đơn vị tư vấn đóng vai trò kết nối các nhu cầu của doanh nghiệp, CSI cũng hiểu rõ tầm quan trọng của ESG. Trong quá trình tư vấn, chúng tôi cũng đưa các tiêu chí ESG để doanh nghiệp Việt Nam chuẩn hóa trước khi hoàn thiện hồ sơ gửi cho đối tác nước ngoài, các quỹ đầu tư chủ động.

Hiện nay, nền kinh tế số hóa ngày càng phổ biến, việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động kinh doanh và quản trị (G) của các doanh nghiệp là yếu tố quan trọng hàng đầu mà chúng tôi cho rằng các doanh nghiệp cần chú trọng hoàn thiện, song song với việc quan tâm tới các yếu tố môi trường (E) và xã hội (S).

* Các bên mua đặt ra tiêu chí như thế nào về minh bạch thông tin khi tìm hiểu doanh nghiệp để ra quyết định xuống tiền?

- Thông thường, để đưa ra quyết định đầu tư, các bên mua cũng đặt yêu cầu cao về minh bạch thông tin chuyên sâu về pháp lý, hoạt động kinh doanh…

Theo quy trình của CSI, sau khi các bên ký kết thỏa thuận bảo mật thông tin (NDA), bên bán thường sẽ cung cấp toàn hộ hồ sơ doanh nghiệp, tài liệu pháp lý, báo cáo tài chính, hồ sơ thuế… theo yêu cầu của bên mua để đơn vị kiểm toán độc lập của bên mua có thể thẩm định (DD) chuyên sâu về doanh nghiệp, trước khi bên mua quyết định xuống tiền để hoàn thành thương vụ M&A hoặc góp vốn.

* Theo ông, nhà đầu tư từ thị trường Hoa ngữ (Trung Quốc, Hồng Kông, Singapore…) đang có nhu cầu đầu tư, huy động vốn thế nào tại thị trường Việt Nam?

- Nhiều đối tác và khách hàng của CSI từ các thị trường Hoa ngữ gần đây có nhu cầu cao trong việc mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh sang Việt Nam, trong đó có nhiều đối tác và khách hàng đã thực sự mở văn phòng tại Việt Nam, đăng ký đầu tư trực tiếp (FDI), mở tài khoản đầu tư gián tiếp (FII).

Nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất có nhu cầu hợp tác mở nhà máy tại Việt Nam hoặc thực hiện M&A doanh nghiệp cùng ngành trong nước để rút ngắn thời gian và có thể chính thức hoạt động hiệu quả tại đây.

Bên cạnh đó, có nhiều tổ chức, cá nhân đầu tư muốn mở tài khoản đầu tư tại Việt Nam để mua cổ phần tại các doanh nghiệp hàng đầu đang có sự phát triển bền vững hoặc mua chứng chỉ quỹ ETF. Đây có thể hiểu là những khoản đầu tư với niềm tin vào sự phát triển dài hạn của kinh tế Việt Nam trong nhiều năm tới.

* Là một trong những cầu nối quan trọng kết nối dòng vốn đầu tư từ các thị trường Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan hay Singapore, CSI đang có chiến lược gì đối với mảng IB, thưa ông? Và đâu sẽ là lợi thế để Công ty có thể cạnh tranh với các CTCK khác trong mảng này?

- CSI là CTCK có các cổ đông tổ chức và cá nhân có nhiều hoạt động kinh doanh cũng như nhiều đối tác tại các thị trường Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan, Singapore. Chính điều đó đã giúp Công ty có nhiều lợi thế trong việc kết nối dòng vốn từ các công ty thuộc các nước trên đầu tư vào thị trường Việt Nam.

CSI cũng có đội ngũ chuyên gia hàng đầu am hiểu TTCK Việt Nam, qua đó có thể hỗ trợ cho các doanh nghiệp từ các thị trường quốc tế để mở rộng hoạt động kinh doanh, tìm kiếm đối tác là doanh nghiệp Việt Nam nhằm hợp tác phát triển lâu dài.

Mảng IB của CSI sẽ khai thác tối đa lợi thế trên để kết nối dòng vốn đầu tư quốc tế từ các nước trên vào thị trường Việt Nam, thông qua các hình thức như FDI, FII, M&A…

* Trong các năm tới, hoạt động niêm yết, IPO có sôi động trở lại? Mảng tư vấn niêm yết, phát hành sẽ mang lại hiệu quả thế nào cho hoạt động của CSI?

- Chúng tôi tin tưởng rằng kinh tế Việt Nam sẽ có nhiều cơ hội phát triển trong những năm tới. Hiểu biết về tài chính của người dân cũng cao hơn và từ đó quan tâm đầu tư vào TTCK nhiều hơn.

TTCK Việt Nam cũng sẽ phát triển vượt bậc khi được nâng hạng. Các nền tảng về pháp lý, sản phẩm, công nghệ, lực lượng tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư… sẽ ngày càng phát triển cả về số lượng và chất lượng.

Dựa trên nền tảng đó, hoạt động IB của các CTCK nói chung sẽ có nhiều điều kiện phát triển hiệu quả hơn trong tương lai. Nhu cầu IPO, niêm yết, phát hành cổ phiếu huy động vốn, phát hành trái phiếu sẽ ngày càng lớn, nhằm đáp ứng cho sự phát triển về quy mô của các doanh nghiệp. Trong đó, mỗi CTCK sẽ phải khai thác tốt nhất những lợi thế của mình để gia tăng hiệu quả từ hoạt động IB trên thị trường.

* Trong bối cảnh tăng trưởng mới của TTCK Việt Nam, CSI đang chuẩn bị những gì để đáp ứng kỳ vọng của thị trường ở mảng IB cũng như các mảng còn lại?

- Khi TTCK Việt Nam được nâng hạng, rất nhiều thành phần tham gia sẽ hưởng lợi. Với CSI, chúng tôi và khách hàng sẽ hưởng lợi khi thị trường đón nhận dòng vốn đầu tư lớn từ các quỹ đầu tư chủ động và chỉ số (ETF). Chỉ số VN-Index có nhiều cơ hội bứt phá lên các vùng cao lịch sử mới.

Chúng tôi cũng sẽ có cơ hội lớn hơn trong việc tiếp cận các khách hàng lớn từ những nước có sử dụng tiếng Trung, các tổ chức và cá nhân đầu tư chuyên nghiệp. Chắc chắn họ sẽ quan tâm nhiều hơn tới TTCK Việt Nam khi đã là thị trường mới nổi, để có nhiều điều kiện phát triển thịnh vượng hơn trong dài hạn cùng nền kinh tế tăng trưởng cao và năng động như Việt Nam.

CSI chọn con đường phát triển là công ty ứng dụng công nghệ trong hoạt động kinh doanh môi giới tại Việt Nam. Vì vậy, trong những năm qua, chúng tôi đã đầu tư lớn cho mảng công nghệ nhằm hỗ trợ khách hàng giao dịch thuận lợi với nhiều tiện ích vượt trội và hoàn toàn có thể thực hiện online.

Về mảng IB, chúng tôi tập trung khai thác tối đa lợi thế về mạng lưới quan hệ đối tác với các tổ chức, cá nhân đầu tư chuyên nghiệp từ các thị trường có sử dụng tiếng Trung (Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan, Singapore).

70% đội ngũ nhân viên IB của chúng tôi có khả năng sử dụng tiếng Trung và Anh thành thạo, có thể hỗ trợ tối đa cho các tổ chức, cá nhân từ các thị trường quốc tế.

Bên cạnh đó, CSI có đội ngũ chuyên gia IB am hiểu thị trường trong nước và có hệ thống mạng lưới quan hệ sâu rộng với các hiệp hội doanh nghiệp tại Việt Nam, có mạng lưới các đối tác IB tại các CTCK khác đủ để đảm bảo kết nối được các doanh nghiệp tiềm năng đúng với nhu cầu của các đối tác nước ngoài.

Với mảng đầu tư, chúng tôi vẫn đang thực hiện tốt trong thời gian qua và là một trong những mảng đem lại lợi nhuận chính cho Công ty với đội ngũ chuyên gia nhiều năm kinh nghiệm.

* Xin cảm ơn ông đã chia sẻ.