Lá dong Tràng Cát hối hả chạy đua với Covid-19

Theo ông Nguyễn Văn Định (84 tuổi), làng Tràng Cát có tuổi đời 600 năm thì người dân cũng đã gắn bó với nghề trồng lá dong hơn 450 năm. Lá dong Tràng Cát được xanh mướt, lá to, đều đẹp, cuống dài, gân lá nhỏ là nhờ được phù sa sông Đáy bồi đắp, tỷ lệ đất cát pha đất thịt (2:1), khí hậu ôn hòa, tạo điều kiện thuận lợi cho lá dong sinh trưởng và phát triển, nên chỉ cần “trồng một lần là thu cả đời”.

Cũng theo ông Định, hiện nay đời sống người dân ngày càng được nâng cao, ngày Tết có nhiều thức ngon của lạ nhưng người Hà Nội vẫn cực kỳ “sành”, chọn lá dong Tràng Cát để gói bánh.

Lá dong Tràng Cát nổi tiếng xanh, thơm gói bánh chưng Tết rất ngon và đẹp.

"Khác với lá dong rừng, lá dong ở đây gói bánh chưng Tết cho màu xanh như cốm, mang hương thơm đồng nội, nước luộc bánh xanh trong chứ không xanh đen như lá dong rừng. Nhiều khách thập phương là cư dân của rừng núi Hòa Bình, năm nào cũng đặt trước vài trăm lá để gói bánh, Tết sẽ đánh ngược ô tô về xuôi lấy", ông Định nói.

Cũng có thời kỳ, nhiều gia đình phá vườn dong chuyển sang trồng cam nhưng mấy năm trở lại đây, cây cam thoái hóa cho năng suất thấp, sâu bệnh hại nhiều, tốn công chăm sóc, người dân quay lại với lá dong và nhận thấy cây dong vốn là “chân ái” với người Tràng Cát vì cho thu nhập ổn định, không tốn nhiều công chăm bón, lại có thể thu hoạch quanh năm.

Cho đến thời điểm hiện tại, cả thôn Tràng Cát có khoảng 300 hộ vẫn duy trì nghề trồng lá dong, cung cấp cho người dân, thương lái vào dịp Tết Nguyên đán. Tổng diện tích lá dong của thôn khoảng 50-60 mẫu, gia đình nào nhiều trồng 5-6 sào, ít thì trồng 1-2 sào.

Bà Nguyễn Thị Thanh chia sẻ vụ Tết gia đình thu về hơn 20 triệu đồng nhờ trồng lá dong.

Đặc biệt, doanh nghiệp đặt hàng thu mua, xuất khẩu đi các nước phục vụ bà con Việt kiều gói bánh chưng, dịp Tết cổ truyền diện tích trồng lá dong của thôn có xu hướng tăng lên và bà con cũng hào hứng chăm sóc, nâng cao năng suất. Vào vụ Tết, nếu chăm sóc tốt, trung bình mỗi sào cho sản lượng 6 vạn lá, người dân Tràng Cát chỉ cần ngồi “đếm lá, lấy tiền”.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh cho biết, hiện gia đình bà có khoảng hơn 2 sào (đơn vị Bắc Bộ) lá dong có tuổi đời lên tới trên dưới 20 năm, cây cao từ 1,3 - 1,5m, cá biệt có những cây cao hơn 2m, quá đầu người. Trồng lá dong vừa dễ trồng lại cho kinh tế khá cao, chỉ cần tách nhánh rồi trồng, sau đó chăm bón, làm cỏ, đợi ngày thu hoạch.

“Trung bình mỗi năm thu được 3-4 lần lá. Vào mùa Tết, lá loại to, đẹp thì bán được 100 nghìn/100 lá, loại nhỏ thì 70-80 nghìn/100 lá. Tính ra mỗi năm, gia đình tôi thu được hơn 25-30 triệu đồng từ 3 sào lá dong này”, bà Thanh nói.

Người dân hối hả thu hoạch, kịp bán cho thương lái.

Sau rằm tháng Chạp năm nay cũng là thời điểm dịch Covid-19 bùng phát lần thứ 3, thị trường đào Tết, quất cảnh đang phải “xả” hàng cứu lỗ thì giá lá dong Tràng Cát vẫn ở mức ổn định, người dân đang gấp rút dọn vườn, huy động toàn bộ nhân lực trong nhà để bó lá, kịp cho các chuyến xe chở đi các vùng miền.

Bà Đào Thị Hạnh cho biết với 2 sào lá dong, 6 người tập trung cắt trong một ngày, đem về rửa sạch, xếp thành từng bó và dùng vải bạt phủ lên trên để tránh ánh nắng và giữ ẩm cho lá. Chỉ cần ủ như vậy, lá dong có thể tươi xanh từ 20-30 ngày.

“Trồng cái khác thì còn lo đầu ra với phải đi thu hoạch, còn riêng trồng lá dong thì không phải lo gì hết. Lái buôn họ đánh ô tô đến tận ngõ chở hàng. Cứ gần Tết, thấy lá sắp được thu hoạch được là họ vào mua cả vườn hoặc mình cắt lá, đếm lá trả tiền”, bà Hạnh hồ hởi nói.

Những người dân Tràng Cát nồng hậu, ân tình ôm những bó lá dong xanh mướt như nâng niu niềm tự hào của cả làng quê thanh bình này.

Những vựa lá non này sẽ thu hoạch vào tháng Giêng.

Trời mưa, người dân phải mặc áo mưa, đeo găng tay để cắt lá.

Hiện thôn Tràng Cát có 300 hộ vẫn duy trì nghề trồng lá dong.

Trung bình mỗi sào lá dong cho sản lượng khoảng 6 vạn lá.

Chở lá dong là chở Tết về.

Người dân xuống tận thôn Tràng Cát để mua lá dong chuẩn, đẹp.

Xuân Mai