Trump thắng cử, doanh nghiệp Mỹ vội vã rời Trung Quốc

Sau khi biết ông Trump thắng cử, nhà bán lẻ giày dép Steven Madden ngay lập tức công bố kế hoạch cắt giảm 40% sản xuất tại Trung Quốc trong năm tới - tăng mạnh so với mục tiêu ban đầu 10%.

"Kể từ sáng hôm qua, chúng tôi đang đưa kế hoạch đó vào thực hiện", Giám đốc điều hành Edward Rosenfeld nói với các nhà phân tích trong cuộc họp về kết quả kinh doanh hôm thứ Năm.

Động thái này phản ánh mối lo ngại của giới doanh nghiệp về khả năng Trump sẽ áp thuế 60% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, và lên đến 20% với các nước khác. Điều này có thể tạo ra một cú sốc lớn cho chuỗi cung ứng toàn cầu, vốn phụ thuộc nhiều vào năng lực sản xuất giá rẻ của Trung Quốc.

Làn sóng dịch chuyển không chỉ giới hạn trong ngành giày dép. Whirlpool, ông lớn trong lĩnh vực thiết bị gia dụng, đang đối mặt với thách thức lớn khi phần lớn lò vi sóng của họ được sản xuất tại Trung Quốc.

Jim Peters, Giám đốc Tài chính của công ty, cảnh báo người tiêu dùng Mỹ có thể phải chấp nhận mức giá cao hơn nếu thuế quan tăng. Dù vậy, ông cho rằng Whirlpool có vị thế tốt hơn so với các nhà sản xuất khác vì công ty sản xuất phần lớn hàng hóa bán ở Mỹ trong nước.

Thậm chí, những mặt hàng tưởng chừng đơn giản như cát vệ sinh cho mèo cũng không thoát khỏi tác động. Dan Jaffee, CEO của Oil-Dri, tiết lộ Trung Quốc hiện là nguồn cung cấp duy nhất về gel silica - nguyên liệu chính trong sản xuất cát vệ sinh Cat's Pride và Jonny Cat.

Trong khi đó, Church & Dwight Co. đã chuyển phần lớn sản xuất thiết bị chăm sóc răng miệng Waterpik ra khỏi Trung Quốc.

"Chúng tôi đã có kế hoạch hành động để giảm thiểu tác động từ thuế quan của Trump", CFO Rick Dierker nói tuần trước để trả lời câu hỏi về thuế quan. "Giống như mọi người, chúng tôi hoàn toàn nhận thức được các tác động từ chính sách mới từ ông Trump”.

Tại Steven Madden, chỉ dưới một nửa hoạt động kinh doanh hiện tại của họ có thể phải chịu thuế quan đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Nếu kế hoạch giảm thiểu rủi ro của công ty thành công, con số đó sẽ giảm xuống khoảng 25% trong năm tới. Công ty đã chuyển chuỗi cung ứng sang Campuchia, Việt Nam, Mexico và các quốc gia khác.

Cách đây vài năm, nhà bán lẻ này nhập khẩu gần 95% sản phẩm từ Trung Quốc. Rosenfeld trước đây từng nói rằng sẽ khó để Steven Madden cắt giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc hơn 10% mỗi năm. Trong ngày 07/11, ông không nêu chi tiết cách công ty đẩy nhanh kế hoạch chuyển dịch khỏi Trung Quốc. "Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi có kế hoạch để làm điều đó", ông nói với các nhà phân tích.

"Nếu chính sách thuế quan mới được áp dụng, tác động sẽ không chỉ dừng lại ở chuỗi cung ứng mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến toàn bộ nền kinh tế", Rosenfeld cảnh báo. Điều này đặt ra thách thức lớn cho các doanh nghiệp: làm sao để vừa đảm bảo chi phí sản xuất hợp lý, vừa tránh được rủi ro từ chính sách thuế quan mới.

Giới chuyên gia nhận định rằng làn sóng dịch chuyển này có thể là khởi đầu cho một xu hướng lớn hơn: sự tái cấu trúc toàn diện chuỗi cung ứng toàn cầu. Các doanh nghiệp không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đa dạng hóa nguồn cung và giảm phụ thuộc vào một thị trường duy nhất.

Với việc Trump sẽ trở lại Nhà Trắng vào đầu năm sau, cuộc chạy đua tìm kiếm điểm đến sản xuất mới có thể  còn diễn ra gay gắt hơn. Điều này mở ra cơ hội lớn cho các nước Đông Nam Á.