Đề xuất xây nhà ở xã hội dưới 15 triệu đồng/m2, lãi suất vay để mua không quá 5%/năm

Ban IV đề nghị Chính phủ xem xét xây nhiều nhà ở xã hội chất lượng tốt. Nhà nên có diện tích nhỏ 45-50m2/căn hộ, giá cả dưới 15 triệu đồng/m2, lãi suất vay ngân hàng không quá 5%/năm, ổn định trong vòng 15 năm.

Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV thuộc Hội đồng Tư vấn Cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ) vừa có báo cáo Thủ tướng về tình hình của người lao động hiện nay, thông qua cuộc khảo sát trực tuyến 8.343 người lao động được thực hiện vào cuối tháng 4/2023.

Những khó khăn khi mua nhà ở xã hội.

Một nội dung đáng chú ý mà Ban IV khảo sát là nhà ở xã hội. Cụ thể, 57% người lao động tham gia khảo sát muốn mua nhà, trong đó tỷ lệ người lao động muốn mua nhà ở xã hội và mua nhà không thuộc diện “nhà ở xã hội” gần như tương đương nhau, tương ứng là 28% so với 29%. Nhu cầu về “nhà ở xã hội” theo đó, cao gấp hơn 1,5 lần so với tỷ lệ người lao động hiện đang ở nhà ở xã hội (18%).

Điều này cho thấy chủ trương phát triển 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội mà Chính phủ đang chỉ đạo thực hiện là chủ trương được xã hội nói chung và người lao động hết sức đón nhận.

Khảo sát cho thấy, còn nhiều khó khăn khi mua nhà ở xã hội và “điều kiện để được mua nhà ở xã hội” hiện là rào cản lớn nhất với 39% người lao động tham gia khảo sát có cùng nhận định này. Ba khó khăn lớn khác ở góc nhìn của người lao động là: Thiếu tài chính sẵn có cho khoản đóng góp ban đầu (33%); Khó cạnh tranh suất mua (32%); Hồ sơ giấy tờ chứng minh phức tạp (27%).

Ban IV đề nghị Thủ tướng nghiên cứu điều chỉnh tên chương trình/đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030" thành “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở cho người lao động thuộc diện thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030” đi đôi với việc giảm mạnh lãi suất cho vay và áp dụng cho tất cả đối tượng người lao động mua nhà ở trong chương trình.

Theo khảo sát, hiện chỉ có người thuộc diện “đối tượng chính sách xã hội” mới được tiếp cận vay với lãi suất thấp tại các ngân hàng chính sách xã hội, còn đối tượng công nhân khu công nghiệp muốn mua nhà ở xã hội hầu hết phải vay với lãi suất thông thường của ngân hàng thương mại và đây là bài toán rất thách thức với số đông người lao động vì số tiền trả lãi, trả gốc hàng tháng thậm chí vượt quá 50% thu nhập của công nhân; Xem xét cải thiện quy trình, hồ sơ, điều kiện cho vay mua nhà ở xã hội (nhà ở cho người lao động) vì đây là những rào cản rất lớn đang được phản ánh thông qua cuộc khảo sát.

Đồng thời, Ban IV đề nghị Chính phủ xem xét xây nhiều nhà ở xã hội chất lượng tốt. Nhà nên có diện tích nhỏ 45-50m2/căn hộ, giá cả dưới 15 triệu đồng/m2, lãi suất vay ngân hàng không quá 5%/năm, ổn định trong vòng 15 năm.

Tháo gỡ vướng mắc về pháp lý và vốn cho các doanh nghiệp bất động sản, tránh tạo tình trạng đóng băng dài hạn, gây ảnh hưởng nền kinh tế nói chung.

"Nhà nước cần đồng hành tháo gỡ các vướng mắc pháp lý cho các chủ đầu tư thì việc xây dựng nhà với chi phí 15 triệu đồng/m2 là khả thi", Ban IV đánh giá.

Đồng thời, "nên sàng lọc người mua/thuê nhà ở xã hội để tránh tình trạng người giàu nhờ đứng tên mua, rồi cho thuê, sau 5 năm, họ bán ra được lợi rất nhiều. Trong khi người có nhu cầu thật không mua được, hoặc phải trả chênh lệch 100-300 triệu mới mua được", Ban IV đề nghị.

Lê Thúy