Chứng khoán liệu đã qua cơn bĩ cực?

Từ mức giảm hơn 16 điểm trong nửa đầu phiên giao dịch sáng, VN-Index đã đảo chiều ngoạn mục để đóng cửa phiên cuối tuần trong sắc xanh. Tuy nhiên tính chung trong tuần qua, VN-Index vẫn để mất 11,64 điểm, tương đương giảm 1,3%.

Thị trường bước vào phiên giao dịch cuối tuần ngày 4/1 không mấy tích cực bởi ảnh hưởng của đà bán tháo trên thị trường quốc tế. Áp lực bán gia tăng mạnh ngay từ đầu phiên khiến các mã cổ phiếu đua nhau giảm giá, kéo các chỉ số lùi sâu. VN-Index có lúc đã bị đẩy về sát mốc 860 điểm.

Tuy nhiên, lực cầu bắt đáy nhập cuộc về cuối phiên đã hãm đà rơi của thị trường. Trong đó, nhóm cổ phiếu ngân hàng và dầu khí là lực đỡ chính giúp HNX-Index lấy lại mốc 100 điểm, thì VN-Index cũng thu hẹp khoảng cách và chỉ còn giảm nhẹ hơn 5 điểm khi chốt phiên sáng.

Bước sang phiên giao dịch chiều, tâm lý của các nhà đầu tư có vẻ hưng phấn hơn. Lực cầu gia tăng mạnh đã giúp các mã cổ phiếu lại đua nhau đảo chiều, tăng giá; kéo thị trường đi lên. Đóng cửa phiên giao dịch cuối tuần với 140 mã tăng và 136 mã giảm, VN-Index tăng 2,68 điểm (+0,31%) lên 880,9 điểm. Tổng khối lượng giao dịch đạt 136,38 triệu đơn vị, giá trị 2.881,43 tỷ đồng, giảm 12,9% về lượng và 16,43% về giá trị so với phiên hôm qua. Giao dịch thỏa thuận đạt 18,9 triệu đơn vị, giá trị 758,68 tỷ đồng.

Tương tự, sàn HNX cũng đóng cửa với 43 mã tăng và 41 mã giảm, chỉ số HNX-Index tăng 0,32 điểm (+0,32%) lên 100,85 điểm. Tổng khối lượng giao dịch đạt 29,28 triệu đơn vị, giá trị 337,73 tỷ đồng, giảm 12,9% về lượng và gần 20% về giá trị so với phiên hôm qua. Giao dịch thỏa thuận đạt 4,48 triệu đơn vị, giá trị 41,87 tỷ đồng, trong đó NVB thỏa thuận gần 4 triệu đơn vị, giá trị 36,72 tỷ đồng.

Tại thị trường UPCoM, sắc xanh cũng trở lại trong những phút cuối phiên. Kết phiên, UPCoM-Index tăng nhẹ 0,02 điểm (+0,03%) lên 52,19 điểm với tổng khối lượng giao dịch đạt 6,43 triệu đơn vị, giá trị 102,89 tỷ đồng. Giao dịch thỏa thuận đạt gần 2,9 triệu đơn vị, giá trị 45,76 tỷ đồng.

Mặc dù vậy, tính chung trong tuần giao dịch đầu tiên của năm 2019, VN-Index vẫn để mất 11,64 điểm, tương đương giảm 1,3%; HNX-Index giảm 3,38 điểm, tương đương giảm 3,24%; UPCoM-Index giảm 0,64 điểm, tương đương giảm 1,12%.

Tuy nhiên, có thể đà sụt giảm của thị trường chứng khoán trong nước sẽ chấm dứt. Sở dĩ như vậy là bởi các yếu tố gây nên sự giảm mạnh của thị trường trong thời gian qua đã dịu bớt.

Thứ nhất là yếu tố ngoại. Thị trường chứng khoán toàn cầu đang ở trong thị trường Gấu (thị trường giảm giá). Đợt giảm mạnh vừa qua của thị trường chứng khoán thế giới chủ yếu do các nhà đầu tư lo ngại về triển vọng mong manh của kinh tế toàn cầu trong bối cảnh cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro và điều kiện tài chính toàn cầu đang được thắt chặt lại.

Tuy nhiên cuộc chiến này cũng đang có dấu hiệu dịu lại khi hai bên đã đạt được thỏa thuận “đình chiến” trong thời hạn 90 ngày sau cuộc gặp gỡ giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 diễn ra tại Argentina hồi tháng 12. Hai bên sẽ có cuộc gặp gỡ chính thức đầu tiên trong tuần này. Trong bối cảnh cả hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang có dấu hiệu chậm lại do những tác động tiêu cực của xung đột thương mại, giới phân tích nhận định, rất có thể hai bên sẽ không còn găng như trước.

Trong khi đó, điều kiện tài chính toàn cầu tuy được siết chặt hơn, nhưng vẫn còn khá lỏng lẻo. Tại Mỹ, mặc dù Fed đã thực hiện lần tăng lãi suất thứ 4 trong năm 2018 tại cuộc họp chính sách cuối năm và dự kiến sẽ tăng tiếp lãi suất trong năm 2019, song tốc độ thắt chặt đã chậm lại khi lãi suất tại Mỹ đã tiến gần tới điểm trung hòa. Trong khi đó, nhiều ý kiến gần đây, kể cả các quan chức Fed, đều khuyến nghị Fed nên tạm dừng tăng lãi suất trong bối cảnh kinh tế Mỹ chậm lại và lạm phát vẫn yếu. Hiện cũng có ý kiến cho rằng, Fed có thể sớm đảo ngược lộ trình tăng lãi suất ngày cuối năm nay.

Với NHTW châu Âu (ECB), dù cũng cam kết sẽ chấm dứt chương trình mua tài sản – còn được gọi là nới lỏng định lượng (QE) – từ đầu năm nay, song ECB  cho biết vẫn tiếp tục duy trì mức lãi suất thấp kỷ lục cho tới hết mùa thu năm nay, thậm chí là lâu hơn nếu cần, để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của khu vực.

Đặc biệt, NHTW Trung Quốc cuối tuần trước đã tiến thêm một bước trong việc nới lỏng tiền tệ để hỗ trợ tăng trưởng khi cắt giảm thêm 1 điểm phần trăm trong tỷ lệ dự trữ bắt buộc của các ngân hàng.

Cuộc chiến thương mại dịu bớt và thanh khoản toàn cầu vẫn dồi dào sẽ là một lực đỡ cho thị trường chứng khoán.

Thứ hai là các yếu tố nội tại của thị trường trong nước khi mà đòn bẩy tài chính tăng cao trong đợt vùng đỉnh ngắn hạn 960 điểm hồi tháng 12/2018. Tuy nhiên sau 15 phiên giảm liên tiếp các nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy buộc phải bán ra khi vi phạm tỷ lệ ký quỹ. Sự bán ra này cũng phần nào giải tỏa được sự đòn bẩy cao trong giai đoạn trước, từ đó khả năng bán ra ở giai đoạn hiện tại phần nào được giảm đi đáng kể.

Thứ ba là dòng tiền. Yếu tố tâm lý đã tạm qua đi, khi mà ngày 3/1/2019 chỉ số Dow Jones giảm 660 điểm, nhưng sáng ngày 4/1/2019, sự tác động đó chỉ có tác động tâm lý với nhà đầu tư ở đầu phiên sáng, chỉ số VN-Index đã phục hồi mạnh ở phiên chiều sau những thời điểm trong phiên giảm hơn 15 điểm. Điều đó càng chứng tỏ tâm lý của nhà đầu tư đã vững vàng hơn. Trong tháng 1 này dòng tiền sẽ tích cực trở lại khi mà các ngân hàng sẽ có lộ trình tăng vốn đáp ứng chuẩn Basel II. Đây là điểm sáng mà ở đó sẽ tạo ra một luồng khí mới đánh tan màn sương trong bức tranh u ám vừa qua.

Nhìn chung thị trường chứng khoán toàn cầu và cả trong nước tuần tới vẫn phụ thuộc nhiều vào diễn biến của cuộc đàm phán Mỹ - Trung về thương mại. “Theo đánh giá của chúng tôi về cuộc đàm phán sắp tới, Mỹ và Trung Quốc có thể sẽ đạt được thỏa thuận dưới dạng tạm ngừng leo thang cuộc chiến thương mại. Mỹ sẽ cho Trung Quốc một khoảng thời gian vài tháng sau đó mới tiếp tục các cuộc đàm phán tiếp theo. Khả năng Mỹ nhượng bộ hoàn toàn Trung Quốc sẽ là rất thấp”, các chuyên viên phân tích Nguyễn Đức Hoàng và Khiếu Trọng Huy của Công ty Chứng khoán Bảo Việt cho biết trong báo cáo phân tích.

Về quan điểm đầu tư, theo hai chuyên viên này, “sau khi giảm về vùng hỗ trợ mạnh 855-865 điểm, thị trường đã cho phản ứng hồi phục. Chúng tôi kỳ vọng thị trường sẽ có nhịp hồi phục ngắn hạn trong thời gian tới”.