Dự thảo Luật Tiết kiệm, Chống lãng phí chỉ điều chỉnh việc quản lý, sử dụng nguồn lực công

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay, quan điểm xuyên suốt của dự thảo Luật Tiết kiệm, chống lãng phí là điều chỉnh đối với trường hợp các tổ chức, cá nhân trong khu vực nhà nước, tư nhân trực tiếp quản lý, sử dụng các nguồn lực công. Không điều chỉnh đối với việc quản lý sử dụng các nguồn lực khác của khối tư nhân, tránh can thiệp quá sâu vào hoạt động của nhóm đối tượng này.

Quang cảnh phiên họp.

Xây dựng văn hóa tiết kiệm trong toàn xã hội

Làm rõ về phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật Tiết kiệm, chống lãng phí tại phiên họp của Quốc hội sáng 27/11, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, quan điểm xuyên suốt của dự thảo là chỉ quy định điều chỉnh đối với trường hợp các tổ chức, cá nhân trong khu vực nhà nước và khu vực tư nhân trực tiếp quản lý sử dụng các nguồn lực công bao gồm tài sản công, tài chính công, tài nguyên... Không điều chỉnh đối với việc quản lý sử dụng các nguồn lực khác của khối tư nhân để tránh can thiệp quá sâu vào hoạt động của nhóm đối tượng này.

Đối với hoạt động sản xuất kinh doanh và tiêu dùng của nhân dân, dự thảo Luật kế thừa quy định tại Luật hiện hành đã được Quốc hội thảo luận rất kỹ khi xây dựng Luật Thực hành Tiết kiệm Chống lãng phí năm 2014. Theo đó, Bộ Tài chính thấy rằng, việc tiếp tục quy định tại phạm vi điều chỉnh tại dự thảo Luật lần này sẽ làm cơ sở đưa ra các quy định mang tính chất khuyến khích, định hướng. Điều này cần thiết và phù hợp với Hiến pháp năm 2013.

Về Ngày toàn dân tiết kiệm chống lãng phí, dự thảo Luật đề xuất lựa chọn ngày 31/5 hàng năm là Ngày toàn dân tiết kiệm chống lãng phí. Ngày này được lấy theo ngày của bài viết "Thế nào là kiệm" được đăng trên Báo Cứu Quốc ngày 31/5/1949 để lan tỏa tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về tiết kiệm, chống lãng phí, góp phần xây dựng văn hóa tiết kiệm trong toàn xã hội.

Bộ trưởng cho hay, thực tế đã có một số luật quy định về ngày phát động hưởng ứng thực kiện trong lĩnh vực này. Điển hình như Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ngày toàn dân phòng cháy chữa cháy, cứu nạn cứu hộ, hay Ngày Khoa học Công nghệ và Đổi mới sáng tạo Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại phiên họp.

"Việc quy định tại dự thảo Luật để phát động và duy trì thường niên Ngày toàn dân tiết kiệm chống lãng phí là cần thiết, góp phần đưa tiết kiệm chống lãng phí trở thành tự giác, tự nguyện "như là cơm ăn, nước uống, áo mặc hàng ngày" tại bài viết Thực hành tiết kiệm mà Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã đề cập", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Không luật hóa các nội dung thuộc văn bản dưới luật

Thảo luận tại phiên họp, một số đại biểu có ý kiến về việc quy định tại dự thảo Luật chưa rõ ràng, chưa cụ thể, cần bổ sung thêm các quy định chi tiết. Về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, một số nội dung hiện nay liên quan đến thực hành tiết kiệm chống lãng phí đang được quy định cụ thể tại một số luật, đặc biệt là tại Nghị định số 84 của Chính phủ quy định chi tiết về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí như: quy định về biện pháp bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí; thời hạn, phương thức công khai thông tin tiết kiệm chống lãng phí; chế độ báo cáo công tác tiết kiệm chống lãng phí; trách nhiệm bồi thường trong trường hợp có hành vi gây lãng phí...

Do đó, Bộ trưởng đề nghị không luật hóa các nội dung này vào dự thảo Luật theo đúng tinh thần không luật hóa các nội dung thuộc phạm vi điều chỉnh của văn bản dưới Luật theo Kết luận của Bộ Chính trị.

Bên cạnh đó, một số nội dung đã được quy định cụ thể và thuộc phạm vi điều chỉnh của một số luật chuyên ngành. Do đó, Bộ Tài chính không tổng hợp đưa vào dự thảo Luật nhằm tránh chồng chéo, không thống nhất trong hệ thống pháp luật. Bộ trưởng lấy ví dụ như quy định về quản lý sử dụng tài sản công, chế độ chi ngân sách nhà nước, cơ chế đánh giá hiệu quả quản lý sử dụng các nguồn lực công, chế tài xử phạt vi phạm hành chính, truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các hành vi vi phạm, phương pháp xác định lãng phí áp dụng trong khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử tội phạm liên quan đến lãng phí...

Theo Bộ trưởng, một số nội dung pháp luật chuyên ngành đã phân quyền cho Chính phủ quy định chi tiết. Theo đó, dự thảo Luật cũng quy định phân quyền tương ứng để đảm bảo tính thống nhất. Điển hình như là việc giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung về trách nhiệm cập nhật, vận hành, khai thác sử dụng cơ sở dữ liệu quốc gia về tiết kiệm, chống lãng phí được đảm bảo thống nhất với quy định của Luật Giao dịch điện tử.

Bộ trưởng khẳng định, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu tối đa ý kiến của các đại biểu Quốc hội và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội để hoàn thiện dự án Luật Tiết kiệm, Chống lãng phí đạt chất lượng tốt nhất trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp này.