Lật tẩy chiêu “đi nguồn - trúng căn 100%” tại dự án nhà ở xã hội tại Đông Anh

Cuối tháng 10.2025, phóng viên ghi nhận cảnh hàng chục người dân Hà Nội thức trắng đêm, xếp hàng dài nộp hồ sơ mua nhà ở xã hội tại xã Đông Anh (Hà Nội), dự án do Tổng Công ty 319 Bộ Quốc phòng làm chủ đầu tư. Dù 9h sáng mới tiếp nhận hồ sơ nhưng từ nửa đêm, dòng người đã kéo đến, mang theo ghế xếp, chăn gối, đồ ăn, nước uống để giữ chỗ với hy vọng giành được một suất mua căn hộ.

Trái ngược với cảnh người dân "chật vật" nộp hồ sơ, trên mạng xã hội lại rầm rộ các bài đăng rao bán “suất ngoại giao” nhà ở xã hội tại chính dự án này.

Trong vai người có nhu cầu mua nhà, phóng viên liên hệ với một tài khoản tự nhận đang sở hữu nhiều suất ngoại giao.

Liên hệ qua mạng với một người đàn ông tên Hoàng Đức (tên nhân vật đã được thay đổi), người này khẳng định có suất ngoại giao ở nhiều dự án khác nhau. Nếu người mua thuộc diện đủ điều kiện mua nhà ở xã hội, ông ta “chắc chắn” có thể thu xếp để lấy được suất.

Sau khi trao đổi qua điện thoại về suất ngoại giao tại dự án nhà ở xã hội ở Đông Anh, phóng viên được hẹn gặp trực tiếp tại Công ty Veb Land.

Tại đây, môi giới tên Hoàng Đức giới thiệu chúng tôi với người đàn ông tên Khanh (tên nhân vật đã được thay đổi), tự nhận là Giám đốc marketing của công ty.

Ông Khanh cho biết, hồ sơ nộp cho chủ đầu tư phải qua các bước xét duyệt, rồi chuyển lên Sở Xây dựng, sau đó mới đến vòng bốc thăm.

“Dự án này rất đông khách quan tâm, số lượng căn lại ít nên tỉ lệ bốc thăm thành công cực thấp, trúng được phải rất may mắn” - ông nói.

Theo ông này, hiện có khoảng 50 suất ngoại giao tại dự án. Nguồn suất ngoại giao được cho là “thân cận với chủ đầu tư”.

Quy trình mà ông đưa ra là phóng viên sẽ nộp hồ sơ cho ông, sau đó ký giấy ủy quyền để “người có quan hệ với chủ đầu tư” đứng tên nộp và “đẩy thẳng” hồ sơ vào.

“Trước tiên, người mua phải nộp 150 triệu đồng gọi là tiền ‘đi nguồn’. Sau khi hồ sơ hợp lệ và đẩy thẳng cho chủ đầu tư, chị sẽ có phiếu tiếp nhận hồ sơ và chắc chắn trúng căn. Khi đó, chị nộp thêm 500 triệu đồng tiền chênh. Tổng cộng 650 triệu đồng cho căn trên 60m2. Nếu muốn căn 77m2, phải ngoại giao thêm một lần nữa, phí chênh khoảng 750 triệu đồng” - ông Khanh nói.

Điều đáng chú ý là khi phóng viên đề nghị ký hợp đồng, môi giới không cung cấp hợp đồng đặt cọc như thông thường, mà chỉ đưa ra “hợp đồng tư vấn pháp lý” - một cách lách luật để che đậy giao dịch trái quy định.

Khi được hỏi về tính pháp lý, ông Khanh giải thích: “Đây là hợp đồng tư vấn pháp lý. Nhà ở xã hội rất nhạy cảm, không thể làm hợp đồng cọc vì như thế là thành hợp đồng mua bán. Bản thân người đi mua đã lách luật rồi, đây là hành vi sai pháp luật".

Theo hợp đồng, người mua sẽ đặt cọc cho Công ty Veb Land 150 triệu đồng. Trong trường hợp xấu nhất không trúng suất mua căn hộ, phía công ty sẽ hoàn lại tiền cho khách.

“Đó chỉ là trường hợp xấu nhất. Công ty cam kết chị chắc chắn trúng suất tại dự án” - ông Khanh nói.

Thực tế, không có bất kỳ ràng buộc pháp lý nào. Mọi cam kết chỉ dựa trên “niềm tin” rằng người mua sẽ được căn hộ.

Suất ngoại giao nhà ở xã hội chỉ là chiêu lừa

TS. Luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, chính sách bán nhà ở xã hội pháp luật không quy định “suất ngoại giao”, người mua nhà ở xã hội phải đáp ứng các điều kiện tiêu chuẩn theo quy định pháp luật.

Nếu số người có nhu cầu và đủ điều kiện mua nhiều hơn số căn hộ bán ra thì còn phải bốc thăm, thực tế thì không đủ căn hộ đáp ứng yêu cầu nên các dự án đều đăng ký và bốc thăm, không ai được tự ấn định tiêu chuẩn cho người “chắc suất”.

Những thông tin của một số tổ chức, cá nhân đưa ra là có bán “suất ngoại giao” nhà ở xã hội đang trong thủ tục mở bán là không đúng pháp luật, thậm chí còn có dấu hiệu tiêu cực hoặc lừa đảo. Bởi vậy, người dân cần thận trọng bởi các thông tin “bán suất ngoại giao”.

Các hợp đồng “tư vấn pháp lý” không phải do các tổ chức hành nghề luật sư có đăng ký hợp pháp ký kết thực hiện là không có giá trị pháp lý. Bởi, chỉ có tổ chức hành nghề luật sư (Văn phòng luật sư/ Công ty luật) được đăng ký hợp pháp, do luật sư có thẻ hành nghề là người đại diện theo pháp luật thì mới được phép cung cấp các dịch vụ pháp lý, trong đó có dịch vụ tư vấn pháp luật theo quy định tại Điều 4, Luật Luật sư.

"Các tổ chức cá nhân khác thu phí tư vấn pháp lý không được pháp luật cho phép, dịch vụ không có đăng ký thì không có hiệu lực pháp luật, nếu có tranh chấp thì toà án có thể tuyên bố hợp đồng vô hiệu. Bên cạnh đó, nếu có yếu tố gian dối để chiếm đoạt tiền thông qua quảng cáo bán suất ngoại giao hoặc có tiêu cực với chủ đầu tư hay cơ quan có thẩm quyền để gian lận trong việc thực hiện chính sách nhà ở xã hội thì người vi phạm còn có thể bị xử lý hình sự" - Luật sư Đặng Văn Cường chia sẻ.

Thượng tá Nguyễn Văn Dũng - Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án (Tổng Công ty 319) cho biết, thời gian qua tại dự án ghi nhận tình trạng người dân xếp hàng qua đêm để nộp hồ sơ. Trong trường hợp số lượng hồ sơ nộp vào nhiều hơn số căn hộ, chủ đầu tư sẽ tổ chức bốc thăm, bảo đảm tất cả trường hợp đều bình đẳng như nhau.

“Dù có các trường hợp cò hứa hẹn bán chênh hay cam kết điều gì đi nữa, khi vào đến dự án vẫn phải bốc thăm như người dân bình thường. Chúng tôi không làm việc với bất kỳ sàn giao dịch hay đơn vị môi giới nào” - ông Dũng khẳng định.

Ông cũng cho rằng các đơn vị môi giới thường sử dụng phương thức “thả lưới trùm”. Theo đó, khi dụ được khách hàng, nếu khách hàng tình cờ bốc trúng căn, họ sẽ thu khoản tiền đã hứa; còn nếu không trúng căn, họ có thể trả lại tiền cho khách. Do đó, người dân phải hết sức cảnh giác.

“Người dân nên trực tiếp đến Trung tâm Hành chính công xã Đông Anh để làm hồ sơ. Tại đây, UBND xã đã bố trí văn phòng hướng dẫn thủ tục cụ thể. Đây mới là địa điểm người dân có thể tin tưởng nhất, không nên tin bất kỳ sàn giao dịch hay cò môi giới nào” - ông nói.

Được biết, dự án nhà ở xã hội tại xã Đông Anh do Tổng Công ty 319 Bộ Quốc phòng làm chủ đầu tư. Tổng số căn hộ là 466 căn, trong đó có 419 căn hộ nhà ở xã hội để bán và 47 căn để thuê mua. Giá bán trung bình phần nhà ở xã hội được chủ đầu tư đề xuất là 20.617.583 đồng/m2; tương đương giá mỗi căn nhà ở xã hội tại đây dao động từ 824 triệu đồng đến hơn 1,57 tỉ đồng/căn.

Thời gian tiếp nhận hồ sơ đăng ký mua, thuê mua bắt đầu từ ngày 21.10.2025 đến hết ngày 25.11.2025. Dự kiến bắt đầu ký hợp đồng mua bán căn hộ từ ngày 24.12.2025 và bàn giao căn hộ vào quý IV/2026.