Đề xuất mở rộng cơ chế đặc thù giải quyết vướng mắc các dự án, đất đai trên toàn quốc

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại phiên họp.

Tháo gỡ vướng mắc cho hàng nghìn dự án tồn đọng

Theo Bộ trưởng, thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị, Nghị quyết của Quốc hội, tính đến ngày mùng 1/12/2025, 5 địa phương bao gồm TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, TP. Đà Nẵng, Khánh Hòa, Tây Ninh đã hoàn thành xử lý 1.759/2.161 dự án, nhà đất, đạt 81,39% với tổng giá trị vốn đầu tư là khoảng 233.433 tỷ đồng, đưa 6.101,51 ha vào khai thác sử dụng. Còn lại là 402 dự án, cơ sở nhà đất chiếm 18,61% đang được các địa phương tích cực triển khai.

Kết quả trên cho thấy chủ trương tháo gỡ vướng mắc cho các dự án đã có kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án rất hiệu quả, phù hợp với nhu cầu thực tiễn, tháo gỡ vướng mắc cho hàng nghìn dự án tồn đọng, góp phần khơi thông nguồn lực, thúc đẩy kinh tế phát triển, chống lãng phí. Trong quá trình thực hiện, TP. Đà Nẵng và tỉnh Khánh Hòa đã rà soát tổng hợp và đề xuất 230 dự án đất đai có tình huống pháp lý tương tự. Ban Chỉ đạo 751 của Chính phủ cũng đã rà soát tổng hợp được 1.104 dự án đất đai đã có kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án trên toàn quốc có tình huống pháp lý tương tự Kết luận số 77-KL/TW của Bộ Chính trị về đề án “Phương án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, thành phố” và Nghị quyết số 170/2024/QH15 cần cơ chế đặc thù để tháo gỡ.

Do đó, để cụ thể hóa chủ trương của Bộ Chính trị, Chính phủ trình Quốc hội ban hành nghị quyết mở rộng phạm vi áp dụng Nghị quyết số 170/2024/QH15 trên phạm vi toàn quốc.

Mở rộng đối tượng áp dụng cơ chế đặc thù

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự thảo Nghị quyết gồm 4 điều với phạm vi, đối tượng, nguyên tắc và tổ chức thực hiện. Về phạm vi, dự thảo mở rộng đối tượng áp dụng cơ chế chính sách đặc thù tại các điều 3, 4, 5, 6, 7, 8 tại Nghị quyết số 170/2024/QH15 để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án có tình huống pháp lý tương tự trên phạm vi toàn quốc.

Đối tượng và nguyên tắc thực hiện áp dụng tương tự tại Nghị quyết số 170/2024/QH15, bổ sung thêm quy định đối với các dự án đất đai được xác định thời điểm sai phạm, vi phạm trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án trước ngày Nghị quyết có hiệu lực thi hành để tránh tiếp tục xử lý các sai phạm mới phát sinh. Dự thảo Nghị quyết giao Chính phủ quy định hướng dẫn tổ chức thực hiện và ban hành danh mục cụ thể, trong đó quy định giới hạn thời gian thực hiện đối với từng chính sách cụ thể.

Quang cảnh phiên họp.

Trên cơ sở đó, Chính phủ kiến nghị trình Quốc hội xem xét cho phép xây dựng nghị quyết theo trình tự thủ tục rút gọn, ban hành nghị quyết về mở rộng phạm vi áp dụng của Nghị quyết số 170/2024/QH15 của Quốc hội cho các dự án đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án có tình huống pháp lý tương tự trên phạm vi cả nước.

Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhất trí với sự cần thiết ban hành nghị quyết với những lý do đã nêu của Chính phủ. Theo Chủ nhiệm Ủy ban Phan Văn Mãi, hồ sơ dự án cơ bản đáp ứng yêu cầu theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Ủy ban thống nhất đưa nội dung này vào nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa 15.

Về nội dung cụ thể, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản thống nhất với phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của nghị quyết. Ủy ban đề nghị làm rõ quy định liên quan đến mốc thời gian, thời điểm xác định hành vi vi phạm trước ngày Nghị quyết có hiệu lực để tránh tiếp tục xử lý các sai phạm mới phát sinh.

Liên quan đến nguyên tắc thực hiện, Ủy ban đề nghị rà soát các nguyên tắc thực hiện nghị quyết để đảm bảo không trùng lặp, không gây ra các hiểu khác đối với các nguyên tắc đã được quy định tại Kết luận số 77-KL/TW và được thể chế hóa tại Điều 2 Nghị quyết số 170/2024/QH15. Ủy ban cũng tán thành giao cho Chính phủ ban hành danh mục các dự án và chịu trách nhiệm toàn diện về tính chính xác, đầy đủ, trung thực của danh mục các dự án đất đai.